Babaların Çocuk Yetiştirme Tutumları ile İlkokul 4. Sınıfa Devam Eden Çocuklarda Öz Kavramı Arasındaki İlişki
Author :
Abstract
Bu çalışmada, annelerin bakış açısından babaların çocuk yetiştirme tutumları ve ilkokul 4.sınıfa devam eden çocuklarda öz kavramı incelenmiştir. Çalışma grubunu ilkokul 4.sınıfa devam eden çocuklar (n=228) ve babaları (n=228) oluşturmuştur. Veri toplamada “Eşlerin Çocuk Yetiştirme Tutumlarını Değerlendirme Ölçeği (EŞTÖ) B Formu” ile “Piers Harris Öz Kavramı Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistikler yapılmış; değişkenlerin normallik dağılımına göre t-Testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Mann Whitney U ve Kruskal Wallis H Testleri ile Spearman Brown Korelasyon katsayısı kullanılmıştır. Çalışmada çocuk sayısı arttıkça babaların demokratik tutumlarının azaldığı; baba tutumlarının yaş ve öğrenim durumuna göre farklılaştığı belirlenmiştir. EŞTÖ Demokratik Tutum alt boyut puanlarıyla PHÇÖKÖ Mutluluk, Popülarite, Davranış ve Fiziksel Görünüm alt boyut puanları arasında orta, Kaygı ve Zihinsel alt boyut puanları arasında zayıf ve pozitif yönlü; EŞTÖ Aşırı Hoşgörülü Tutum alt boyut puanlarıyla PHÇÖKÖ Fiziksel Görünüm alt boyut puanları arasında zayıf ve Zihinsel alt boyut puanlarıyla orta ve pozitif yönlü; EŞTÖ Baskıcı ve Otoriter Tutum alt boyut puan-larıyla PHÇÖKÖ Mutluluk ve Davranış alt boyut puanları arasında zayıf ve negatif yönlü bir ilişki bulunmuştur.
Keywords
Abstract
In this study, fathers 'child-rearing attitudes from the mothers’ point of view and the concept of self in children attending the 4th grade primary school were examined. The participants of the study are 4th grade primary school students (n=228) and their fathers (n=228). To gather data, “Assessment of Parenting Attitudes of Couples Scale (APACS) B Form” and “Piers-Harris Self Concept Scale (PHSCS)” are applied. Descriptive analysis is preferred to analyze the data. According to the results of the normality tests, t-Test, one-way analysis of variance (ANOVA), Mann Whitney U Test, Kruskal-Wallis H Tests and Spearman Brown correlation coefficient are applied. In the study, as the number of children increased, their democratic attitudes decreased; It has been determined that father attitudes differ according to age and education level. A moderate relationship is found between the scores of the APACS Democratic Attitude sub-dimension and the Happiness, Popularity, Behavior, and Physical Appearance sub dimension scores of PHSCS. A weak and positive relationship is found between the scores of the APACS Democratic Attitude sub-dimension and the Anxiety and Mental sub dimension scores of PHSCS. A weak correlation is found between the scores of the Overly Tolerant Attitude sub dimension of the APACS and the Physical Appearance sub-dimension scores of PHSCS. There is a moderate and positive relationship between Mental sub dimension scores of PHSCS. There is a weak and negative relationship between the scores of the APACS’ Oppressive and Authoritarian Attitude sub-dimension and the Happiness and Behavior sub-dimension scores of PHSCS.
Keywords
- Albukrek, İ. (2002). Anne baba ve çocuk tarafından algılanan babanın çocuğuna karşı tutumu ile çocuğun benlik kavramı arasındaki ilişki *Yüksek lisans tezi]. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Alibeyoğlu, T. (2009). Baba destek programının (badep) babaların çocuk yetiştirme tutumları üzerindeki etkilerinin incelenmesi *Yüksek lisans tezi]. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Aydoğdu, F. ve Dilekmen, M. (2016). Ebeveyn tutumlarının çeşitli değişkenler açısın- dan değerlendirilmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 570-585.
- Baumrind, D. (1966). Effects of authoritative parental control on child behavior. Child Development, 37(4), 887-908.
- Berk, L. E. (2013). Çocuk gelişimi. (Çev.: A. Dönmez).İmge.
- Bong, M. ve Skaalvik, E. M. (2003). Academic self concept. Educational Psychology Re- view,15, (1), 1-40.
- Cowan, C. ve Cowan, P. (1988). Who does what when partners become parents: impli- cations for men, women and marriage. Marriage and Family Review, 3(4), 105-131.
- Crain, M. R. ve Bracken, B. A. (1994). Age, race and gender dıfferences ın child and adolescent self-concept: evidence from a behaıvıoral acquısıtıon, contextdependent model. School Psychology Review, 23(3), 496-511.
- Dabakoğlu, F. N. (2004). Okul öncesi eğitime devam eden ve etmeyen ilköğretim 3. Sınıf öğ- rencilerinin öz kavramlarının ve anne baba tutumlarının incelenmesi *Yüksek Lisans Tezi ]. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Demiriz, S. ve Öğretir, A. D. (2007). Alt ve üst sosyo-ekonomik düzeydeki 10 yaş ço- cuklarının anne tutumlarının incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15(1), 105122.
- Dodson, F. (2000). Baba gibi yar olmaz. Özgür Yayınları.
- Downer, J., Campos, R., McWayne, C. ve Gartner, T. (2008). Father involvement and children's early learning: A critical review of published empirical work from the past 15 years. Marriage & Family Review, 43(1-2), 67–108.
- Ekici, M. N. ve Çalışandemir, F.(2021). Babaların çocuk sevme düzeyleri ile çocuklarıy- la ilgilenme düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,58,711-732.
- Erdoğan, G. (2006). İlköğretim 8. Sınıf (14–15 yaş) öğrencilerinin depresif belirti ve öz kavram düzeylerine yaratıcı drama çalışmalarının etkisinin incelenmesi *Yüksek Lisans Tezi+. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Grossman, F. K., Pollack, W. S. ve Golding, E. (1988). Fathers and children; Predicting the quality and quantity offathering. Developmental Psychology, 24(1), 82-91.
- Hay, I., Ashman, A. ve Van Kraayenoord, C. (1998). The educational characteristics of students with high or low self-concept. Psychology in the Schools, 35, 391 – 400.
- İnci, M.A. ve Deniz, Ü. (2015). Baba tutumları ile çocuğun yaşı, cinsiyeti, doğum sırası ve kardeş sayısı değişkenleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, Özel sayı,1-9.
- Kaya, A. (2010). İlköğretim öğrencilerinin anne-babalarının çocuk yetiştirme tutumlarının kişilik özelliklerine göre değişkenliğinin incelenmesi *Yüksek lisans tezi]. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Karasar, N. (2006). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel yayın Dağıtım.
- Kiss, M., Fechete, G., Pop, M. ve Susa, G. (2014). Early childhood self-regulation in context: Parental and familial environmental influences. Cognition, Brain, Behavior, 18, 55-85.
- Kremers, S. P., Brug, J., de Vries, H. ve Engels, R. C. (2003). Parenting style and adoles- cent fruit consumption. Appetite, 41(1), 43-50.
- Kuzgun, Y. ve Eldeleklioğlu, J. (1999). Ana baba tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 69-77.
- Lynn N., W., Mofrad, S. ve Uba, I. (2014). Effect of birth order on the differential paren- tal treatment of children. Asian Social Science,10 (14), 132-137.
- Milevsky, A., Schlechter, M., Netter, S. ve Keehn, D. (2007). Maternal and paternal pa- renting styles in adolescents: Associations with self-esteem, depression and lifesatisfaction. Journal of Child and Family Studies, 16(1), 39-47.
- Özben, Ş. ve Argun, Y. (2002). Okul öncesi çocukların anne-babalarının çocuk yetiştir- me tutumları ile ilgili değişkenlerin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi,14,18-28.
- Özyürek A. (2004). Kırsal bölge ve şehir merkezinde yasayan 5–6 yaş grubu çocuğa sahip an- ne–babaların çocuk yetiştirme tutumlarının incelenmesi *Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Özyürek, A. ve Tezel Şahin, F. (2005). 5–6 yaş grubunda çocuğu olan ebeveynlerin tu- tumlarının incelenmesi, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 1934.
- Poyraz, M. (2007). Babaların babalık rolü algılamalarıyla kendi ebeveynlerinin tutumları ara- sındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi ].Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Taşkın, N. (2011). Çocukların gelişiminde katkıları unutulanlar: Babalar. Eğitime Bakış, 7(20), 43-47.
- Tezel Şahin, F., Akıncı Coşgun, A.ve Aydın Kılıç, Z. (2017). Babaların çocuklarıyla vakit geçirme durumlarına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(1), 319-343.
- Uzun, H. ve Baran, G. (2019). Babaların okul öncesi dönemdeki çocuklarıyla ilişkisinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,15(1), 47-60.
- Wolff, J. (2000). Self-esteem: the ınfluence of parenting styles. Edith Cowan University, Master of Psychology, Avustralya (Supervisor: Lisbeth PİKE).
- Yılmaz, Y. (2020). 5-6 yaş grubu çocuklarının sahip oldukları öz düzenleme becerileri ile anne- baba tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi *Yüksek lisans tezi]. Bursa Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
