Author :
Abstract
Tıbbi kayıtlar sağlık kuruluşu içerisinde farklı bölümlerde, farklı zamanlarda ve farklı sağlık çalışanları tarafından oluşturulan, hastanın tıbbi öyküsünü içeren, adli, idari ve hukuki açıdan muhafazası zorunlu olan kayıtlardır. Tedavi hizmetleri yanı sıra eğitim, araştırma, sağlık yönetimi, adli tıp, finansal yönetim, halk sağlığı gibi farklı çalışma alanlarına yönelik temel verileri barındıran tıbbi kayıtların tam ve eksiksiz olarak oluşturulması hasta, doktor ve sağlık kuruluşu açısından pek çok avantajı beraberinde getirmektedir. Tıbbi kayıtların sorumluları tarafından zamanında ve eksiksiz olarak oluşturulması, değişikliklerin eş zamanlı olarak takip edilmesi, güvenli bir şekilde muhafaza edilmesi ve yetki doğrultusunda erişim sağlanması sürecini kolaylaştıran bir yapı olarak hasta dosyaları arşiv yönetimi sağlık kuruluşlarının sorumluluğundadır. Literatür taramasına dayanan bu çalışma ile mevcut mevzuat ve standartlar doğrultusunda elektronik olarak üretimi yapılmasında herhangi bir engel bulunmayan kayıtların elektronik hasta dosyası içerisinde yer alması, kâğıt yapıdaki hasta dosyasının ise sadece fiziksel olarak üretimi ve muhafazası zorunlu olan formları kapsayacak şekilde basit ve işlevsel bir yapıda düzenlenmesi önerilmektedir. Tıbbi kayıt kalitesi açısından önemli avantajlar sağlayan elektronik hasta dosyasına geçişin sağlık kuruluşları için büyük bir alan, malzeme ve personel gereksinimi oluşturan hasta dosyaları arşiv birimlerinin yeniden yapılandırılmasında da etkili olduğu ve işletme kaynaklarının daha etkin kullanımına imkân tanıyacağı vurgulanmaktadır.
Keywords
Abstract
Medical records, which are created by different health professionals in different departments, at different times, and contain the patient's medical history, must be preserved in terms of judicial, administrative and legal aspects. In addition to treatment services, the complete and accurate creation of medical records, which contain basic data for different fields of study such as education, research, health management, forensic medicine, financial management, and public health, brings many advantages in terms of patients, doctors and health institutions. The patient file archive management creates a structure for the timely and complete creation of medical records by the responsible persons, the simultaneous tracking of the changes made, their safe keeping, and authorization-based access. The establishment of this structure is the responsibility of health institutions. With this study based on literature review, it is suggested that the records that do not have any obstacles in electronic production in accordance with the current legislation and standards should be included in the electronic patient file, and the paper patient file should be arranged in a simple and functional structure, including only the forms that are required to be produced and preserved physically. It is emphasized that the transition to the electronic patient file, which provides significant advantages in terms of medical record quality, is also effective in the restructuring of the patient file archive units, which creates a large space, material and personnel requirement for healthcare institutions, and allows for more effective use of business resources of the healthcare institution.
Keywords
- Altundiş, M. (2016). Tıbbi kişisel verilerin tutulması ve korunması yükümlülüğü ve idarenin bu yükümlülüğünü yerine getirmemesinden doğan sorumluluğu. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 7 (28), 313-351.
- Avaner, T. ve Avaner, E. B. (2018). Yazılım teknolojileri ve sağlık yönetimi: HIMSS ya da dijital hastane hizmetleri üzerine bir değerlendirme. Yasama Dergisi, 37, 528.
- Ay, F. (2008). Elektronik hasta kayıtları: Güvenlik etik ve yasal sorunlar. Anadolu Üni- versitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 9 (2), 165-175.
- Ay, F. (2009). Uluslararası elektronik hasta kayıt sistemleri, hemşirelik uygulamaları ve bilgisayar ilişkisi. Gülhane Tıp Dergisi, 51, 131-136.
- Büyükçapar, O. (2018). Bilişim Sistemleri ve Yazılımları. Kodlab Yayınları.
- Eke, E. (2019). Sağlıkta Dönüşüm: Dönüşen Devlet Anlayışı Çerçevesinde Sağlık Sektöründe Bir Alan Araştırması. Hiperlink Yayınları.
- Esatoğlu, A. E. ve Köksal, A. (2010). Sağlık Hizmetlerinde Bilgi Yönetimi. Ankara Üniver- sitesi Uzaktan Eğitim Merkezi, https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/25648/mod_resource/content/0/s aglik_hizmetlerinde_ (Erişim Tarihi: 18.06.2021).
- European Commission (2019). Expert panel on effective ways of investing in health (EXPH), Assessing the impact of digital transformation of health services, 20 November 2018. doi:10.2875/644722. https://ec.europa.eu/health/sites/default/files/expert_panel/docs/022_digitaltra nsformation_en.pdf. (Erişim Tarihi: 12.07.2021).
- Hossian, M. (2021). Electronic medical record and electronic health record have poten- tial to improve quality of care. Academia Letters, Article 1565. https://doi.org/10.20935/AL1565.
- İklim, N. Ş. ve Derin, N. (2016). Dünyadan ve Türkiye’den örneklerle sağlık hizmetle- rinde yalın yönetim. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 19 (4), 481-502.
- Karakaya, İ. ve Mercanlıoğlu, A. Ç. (2019). Tıbbi dokümantasyonun sağlık kuruluşları açısından önemi: Kamu ve özel hastane çalışanlarının tıbbi kayıt sistemine yönelik tutumları. Social Science Studies Journal, 5 (34), 2426-2436.
- Kurt, M. G. (2020). Tıbbi müdahalelerde aydınlatılmış onam. Türkiye Barolar Birliği Der- gisi, 146, 187-218.
- Lainjo, B. (2019). The evalution of dynamics of electronic health recors systems (EHRSS). Humanities and Social Sciences Review, 9 (1), 353-370.
- Limon, S. (2019). Hastanelerdeki tıbbi dokümanların geleneksel ortamdan elektronik ortama dönüşümü. Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Uygulamalı Sosyal Bilimler ve Güzel Sanatlar Dergisi (SOSGÜZ), 1 (1), 30-39
- Obaloje, N. D. and Eze, M. O. (2020). Electronic medical record and security con- cerns. International Journal of Scientific Research in Computer Science, Engineering and Information Technology, 6 (4), 235-246. Doi: https://doi.org/10.32628/CSEIT206441
- Ortaş, İ. (2018). Bilgi ve iletişim çağında bilimsel bilgiye erişimin önemi ve Türkiye'nin bilgiye erişim potansiyeli. Türk Kütüphaneciliği, 32 (3), 223-232.
- Ömürbek, N., Demirgürbüz, M. Ö. ve Tunca, M. Z. (2013). Hastanelerdeki bilişim sis- temlerinden klinik bilgi sistemlerinin kullanımına yönelik bir araştırma: Denizli ve Isparta örneği. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 13 (25), 301-328.
- Rukancı, F. ve Anametiç, H. (2013). Teknoloji özel arşivleri nasıl etkiliyor?. ÜNAK 2013 Konferansı: Bilgi Sistemleri, Platformlar, Mimariler ve Teknolojiler 19-21 Eylül 2013, Marmara Üniversitesi, İstanbul, 115-120. https://unak.org.tr/yayin/unak2013-konferansi-bildiriler-kitabi/ (Erişim Tarihi: 08.06.2021).
- Sağlık Bakanlığı (2019). T.C. Sağlık Bakanlığı 2019-2023 Stratejik Planı. http://www.sp.gov.tr/upload/xSPStratejikPlan/files/Anobg+StratejikPlan20192023.pdf (Erişim tarihi: 17.08.2021).
- Sağlık Bakanlığı Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü (2018). Tam donanımlı dijital hastane kılavuzu. https://dijitalhastane.saglik.gov.tr/Eklenti/23473,tamdonanimli-dijital-hastane-kilavuzupdf.pdf?0 (Erişim tarihi: 17.08.2021).
- Sahney, R. and Sharma, M. (2018). Electronic health records: A general overview. Cur- rent Medicine Research and Practice, 8, 67–70. https://doi.org/10.1016/j.cmrp.2018.03.004 2352-0817.
- Taşkın, S. (T.y.). Bilişim Teknolojileri: Temel bilgiler. E-kitap. https://play.google.com/store/books/details/Serkan_Ta%C5%9Fk%C4%B1n_B %C4%B0L%C4%B0%C5%9E%C4%B0M_TEKNOLOJ%C4%B0LER%C4%B0?id =q4bhDwAAQBAJ. (Erişim tarihi: 02.07.2021).
- Tomar, D. and Agarwal, S. (2013). A survey on data mining approaches for healthcare. International Journal of Bio-Science and Bio-Technology, 5 (5), 241-266.
- Torun, N. K. (2018). Sağlık hizmetlerinde veri analitiği. *Yayınlanmamış doktora tezi]. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Toygar, Ş. A. (2018). E-sağlık uygulamaları. Yasama Dergisi, 37, 101-123. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1115265
- Tsai, C. H., Eghdam, A., Davoody, N., Wright, G., Flowerday, S. & Koch, S. (2020). Ef- fects of electronic health record implementation and barriers to adoption and use: A Scoping review and qualitative analysis of the content. Life (Basel), 10 (12), 327. doi: 10.3390/life10120327. PMID: 33291615; PMCID: PMC7761950.
- Tuncay, A. H. (2020). Pandemi döneminde hastane bilgi yönetim sistemleri ve tıbbi dokümanların önemi. SDÜ Sağlık Yönetimi Dergisi, 2 (1), 27-41.
- Tunç, M. (2006). Tıp alanındaki bilgi hizmetlerinin standardizasyonu ve Türkiye’deki uygu- lamalar. *Yayınlanmamış yüksek lisans tezi+. Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü.
- Tüfekçi, N., Yorulmaz, R. ve Cansever, İ. H. (2017). Dijital hastane. Journal of Current Researches on Health Sector (J o C R e H e S), 7 (2), 143-156.
- Uçar, A. ve İlkılıç, İ. (2019). Büyük verinin sağlık hizmetlerinde kullanımında episte- molojik ve etik sorunlar. Sağlık Bilimleri İleri Araştırmalar Dergisi, 2, 80-92.
- Yağar, S. D. (2021). Sağlık hizmetlerinde veri madenciliğinin kullanımı: Türkiye’de lisansüstü tezlerinin incelenmesi. Sağlık Hizmetlerinde Kuram ve Uygulama Dergisi, 1 (2), 53-67.
- Yıldırım, P., Uludağ, M. ve Görür, A. (2008). Hastane bilgi sistemlerinde veri madenci- liği. Akademik Bilişim, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale, 30 Ocak 01 Şubat 2008, 429-434. https://ab.org.tr/ab08/kitap/Bildiriler/Yildirim_Uludag_Gorur_AB08.pdf (Erişim tarihi: 17.07.2021).
- Yücel, Y. B., Aytekin, A., Ayaz, A. ve Tümiçin, F. (2018). Bilişim sistemlerinin sağlık sektörü açısından önemi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD), 5 (8), 147-155.
- URL-1: “Teletıp Sistemi”. https://teletip.saglik.gov.tr/#service (Erişim Tarihi: 23.08.2021).
- URL-2: “Dijital Hastane”. https://dijitalhastane.saglik.gov.tr (Erişim Tarihi: 09.06.2021).
- URL-3: “EMRAM”. https://dijitalhastane.saglik.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 09.06.2021).
- URL-4: “HIMSS (Healthcare Information and Management Systems Society)”. https://www.himss.org/who-we-are (Erişim Tarihi: 17.07.2021).
- URL-5: “EMRAM (Electronic Medical Record Adoption Model)”. https://www.himss.org/what-we-do-solutions/digital-healthtransformation/maturity-models/electronic-medical-record-adoption-modelemram (Erişim Tarihi: 17.07.2021).
- URL-6: “Sağlık.NET”. https://e-saglik.gov.tr/TR,6212/sagliknet-hakkinda.html (Erişim Tarihi: 17.07.2021).
- URL-7: “Elektronik Sağlık Kayıtları Uygulama Kılavuzu”. https://www.ehra.org/sites/ehra.org/files/EHRA-CDC-Opioid-GuidelineImplementation-Guide-for-EHRs.pdf (Erişim Tarihi: 22.07.2021).
- URL-8: “Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu”. Resmî Gazete Tarih: 15/5/1987 Sayı: 19461. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.3359.pdf (Erişim Tarihi: 27.07.2021).
- URL-9: “Kişisel Sağlık Verileri Hakkında Yönetmelik”. Resmî Gazete Tarih: 21/06/2019 Sayı: 30808. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2019/06/20190621-3.htm (Erişim Tarihi: 22.07.2021).
- URL-10: “Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği” (Son Değişiklerle Beraber). Resmî Gazete Tarih: 13/03/1983 Sayı: 17927 Değişiklik: 01/04/2005-8720. https://www.saglik.gov.tr/TR,10518/yatakli-tedavi-kurumlari-isletmeyonetmeligi-son-degisiklerle-beraber.html (Erişim Tarihi: 22.07.2021).
- URL-11: “Yataklı Tedavi Kurumları Tıbbi Kayıt ve Arşiv Hizmetleri Yönergesi” (Sağlık Bakanlığı’nın 06.11.2001 tarih ve 10588 sayılı oluru ile yürürlüğe girmiştir). http://www.turkpath.org.tr/files/YTKTKAHY.pdf (Erişim Tarihi: 22.07.2021).
- URL-12: “Devlet Arşiv Hizmetleri Hakkında Yönetmelik”. Resmî Gazete Tarih: 18/10/2019 Sayı: 30922. https://www.devletarsivleri.gov.tr/Sayfalar/Haberler/Duyuru.aspx?ID=4164
- URL-13: “Hasta Hakları Yönetmeliği”. Resmî Gazete Tarih: 08/05/2019 Sayı: 28994. https://shgmgetatdb.saglik.gov.tr/TR-8468/hasta-haklari-yonetmeligi.html
- URL-14: “Sağlıkta Kalite Standartları”. https://shgmkalitedb.saglik.gov.tr/TR,12679/saglikta-kalite-standartlarisks.html (Erişim Tarihi: 28.07.2021).
- URL-15: “Yataklı Tedavi Kurumları Tıbbi Kayıt ve Arşiv Hizmetleri Yönergesinde De- ğişiklik Yapılmasına Dair Yönerge”. Sağlık Bakanlığı’nın 06/06/2007 tarih ve 5228 sayılı oluru ile yürürlüğe girmiştir. https://www.saglik.gov.tr/TR,11242/yatakli-tedavi-kurumlari-tibbi-kayit-vearsiv-hizmetleri-yonergesinde-degisiklik-yapilmasina-dair-yonergesi.html
- URL-16: “Sağlık Bakanlığı Trafik Hizmetleri Döner Sermaye İşletme Yönetmeliği”. Resmî Gazete Tarih: 02/10/1999 Sayı: 23834 https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=4817&MevzuatTur=7&Me vzuatTertip=5 (Erişim Tarihi: 28.07.2021).
