Author :
Abstract
Bu makalede XX yüzyıl Azerbaycan edebiyatının büyük demokrat yazarı, Azerbaycan ideololojisinin ve eleştirel realizmin kurucusu Celil Memmedguluzade’nin “Danabaş Kendi’nin Ehvalatları” adlı hikâyesindeki birleşik fiiller incelenmiştir. Çalışmanın başında Celil Memmedguluzade’nin hayatı, edebi kişiliği ve “Danabaş Kendi’nin Ehvalatları” eseri hakkında kısaca bilgi verilmiştir. Daha sonra Türkiye Türkçesi ve Azerbaycan Türkçesinde birleşik fiillerle ilgili görüşlere yer verilerek her iki lehçede bu grupla ilgili benzerlik ve farklıklar karşılaştırılmıştır. Bu çalışmada G.Ş. Kazımov’un Müasir Azerbaycan Dili Morfoloji kitabından birleşik fiill konusundaki yaklaşımlar esas alınarak, bu grup yapı bakımından sınıflandırılmış ve bu hikâyede hangi tür birleşik fiillerin sık kullanıldığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışma sonucunda tespit edilen 138 çeşit birleşik fiilden “ad + fiil” birleşmesinden oluşan birleşik fiillerin sayısı “fiil + fiil” yapısındaki birleşik fiillerden daha fazla olduğu görülmektedir. Mizahi bir üsluba sahip olan yazarın, dilimizde büyük bir ifade zenginliği oluşturan deyimleşmiş birleşik fiillere bu hikâyede de yoğun biçimde yer verdiği görülmektedir.
Keywords
Abstract
In this article, the compound verbs in the story “Danabaş Kendi’nin Ehvalatları” by Celil Memmedguluzade, the great democratic writer of XX century Azerbaijani literature, the founder of the Azerbaijani ideology and critical realism, were examined. At the beginning of the article, brief information was given about Celil Memmedguluzade’s life, his literary personality and his story “Danabaş Kendi’nin Ehvalatları”. Afterwards, opinions about compound verbs in Turkey Turkish and Azerbaijan Turkish were given and similarities and differences related to this group in both dialects were compared. In this study, this group has been classified in terms of structure and it has been tried to determine which type of compound verbs are used frequently in this story, based on the approaches on compound verb in G. Ş Kazımov's Modern Azerbaijani Morphology Book. As a result of the study, it is seen that the number of compound verbs consisting of the combination of "Noun + Verb" among 138 types of compound verbs is higher than the compound verbs in the structure of "Verb + Verb". It is seen that the author, who has a humorous style, heavily includes the idiomatic compound verbs, which create a great richness of expression in our language, in this story as well.
Keywords
- Altaylı, S. (2005). Azerbaycan Türkçesi deyimler sözlüğü. Prestij Matbaası.
- Altaylı, S. (2005). Azerbaycan Türkçesi deyimler sözlüğü. Prestij Matbaası. Ergin, M. (2009). Türk dil bilgisi. Bayrak Yayımları.
- Gürsoy-Naskali, E. (1997). Türk dünyası gramer terimleri kılavuzu. TDK Yayımları.
- Habibbayli, İ. (2004). Celil Memmedguluzade eserleri dörd cildde (Cilt 1). Önder Neşriyyat. --------------. (2009). Jalil Mammadguluzadeh bibliography.
- Hüseynzade, M. (2007). Müasir Azerbaycan dili morfologiya. Şarg-Garb.
- Halilov, B. (2016). Müasir Azerbaycan dilinin morfologiyası. Elm ve Tehsil. Karaağaç, G. (2017). Türkçenin söz dizimi. Kesit Yayımları.
- Karahan, L. (2018). Türkçede söz dizimi. Akçağ Yayımları
- Kazımov, G. (2010). Müasir Azerbaycan dili morfologiya. Elm ve Tehsil. Korkmaz, Z. (1992). Gramer terimleri sözlüğü. TDK Yayımları.
- Memmedguluzade, C. (2019). Danabaş kəndinin əhvalatları. Kanun Neşriyyat.
