Author :
Abstract
Bu çalışmanın içeriği 19. yüzyılda kadın bestecilerin yeri ve önemini takiben, bu yüzyılın öne çıkan Alman kadın bestecilerinden Fanny (Mendelssohn Bartholdy) Hensel’in (1805-1847) yaşamı ve yaratıcılığını ele alınmaktadır. Çağlar boyu kendisine yüklenen toplumsal rol, inanç ve misyonlar nedeniyle arka planda kalmaya hatta kimi zaman yok olmaya mahkûm edilmiş kadın, bilim ve felsefe alanlarında olduğu gibi, sanatta da türlü mücadeleler vermiştir. Başlangıçta eğitimden yoksun bırakılan kadın, zamanla kazandığı haklar doğrultusunda eğitim olanağını elde ettikten sonra, bestecilik sanatında da kayda değer ilerlemeler göstermiştir. 19. yüzyılda kadınların besteci olarak erkeklerle eşit olmadıkları ve onların bu konuda doğuştan gelen eksiklikleri olduğu görüşü hakimdi. Bazı uzmanlar, kadın bestecilerin cinsiyetleri nedeniyle eksikliklerine yönelik teorileri iddia ederek tarih sahnesindeki bu sosyal mite sözde bilim adına destek vermekteydiler. 1880’lerden itibaren, bestecilik programında kısıtlı da olsa kadınlara da yer verilmeye başlanması kadın bestecilerin sayısında bir artışla sonuçlanmıştır. Böylelikle tarihte ilk olarak bazı kadın besteciler, erkeklerin egemen olduğu müzik sanatı alanına girmeye başladı. 19. yüzyılın en üretken kadın sanatçılarından biri olan Fanny Mendelssohn Hensel yaylı çalgılar dörtlüsü yazan ilk kadın bestecilerdendi. Sanatçı, Bach, Beethoven ve kardeşi Felix Mendelssohn’un müziğinin bir ömür boyu savunucusu oldu. Fanny, Berlin'deki evinde düzenlediği konser dizilerinde özel dinleyicilerin gözünü kamaştıran, ender bir yetenek ve olağanüstü hafızaya sahip bir piyanist olarak kendini gösterdi. Yüksek sınıf statüsüne ilişkin toplumsal beklentilere karşı, besteciliğin çelişkili dürtüleriyle hayatı boyunca mücadele etti ve sonunda müziğini 41 yaşında erken ölümünden sadece bir yıl önce yayınlamaya karar verdi.
Keywords
Abstract
In this study, following the place and importance of female composers in the 19th century, the life and creativity of Fanny (Mendelssohn Bartholdy) Hensel (1805-1847), one of the prominent German female composers of this century, is discussed. Women, who have been condemned to remain in the background or even to disappear due to the social roles, beliefs and missions imposed on her for ages, have struggled in art as well as in the fields of science and philosophy. The woman, who was deprived of education at the beginning, has shown remarkable progress in the art of composing after she obtained the opportunity of education in line with the rights she gained over time. In the 19th century, the view was that women were not equal to men as composers and that they had innate deficiencies in this regard. Some experts were giving pseudo-scientific support to this social myth by putting forward theories about the lack of gender differences in the historical scene of female composers. From the 1880s onwards, women began to be included in the composition program, albeit to a limited extent. Thus, for the first time in history, a significant number of female composers began to enter the male-dominated field of music. One of the most prolific female artists of the 19th century, Fanny Mendelssohn Hensel was also one of the first female composers to write a string quartet. The artist was a lifelong advocate of the music of Bach, Beethoven and his brother Felix Mendelssohn. Fanny showed herself as a pianist with a rare talent and extraordinary memory. She struggled throughout his life with the contradictory impulses of composition against societal expectations, and finally decided to release her music just a year before his premature death at the age of 41.
Keywords
- Altay, G. (2021). Tarihten günümüze çok sesli müzikte iz bırakan kadın besteciler. İçinde Doğuş Varlı, Ö. (Ed.), Kadınlar Du nyayı C alıyor So ylu yor Mu zik ve Kadın Sempozyumu Tam Metin Kitabı (ss. 146 – 162). Etnomüzikoloji Derneği.
- Burkholder, J.P., Grout, D. J., Palisca, C.V., (2010). A history of western music, (8th Edi- tion). W.W. Norton and Company.
- Christian, M. A. (2018). Hensel *née Mendelssohn (-Bartholdy)+, Fanny Cäcilie. Grove Music Online. Oxford University Press. . Erişim tarihi: 15.05.2021. https: //doi: 10.1093/omo/9781561592630.013.3000000159
- Citron, M. (1990). Gender, professionalism and the musical canon. Journal of Musico- logy, 8, 102-117. https: //doi: 10.2307/763525
- Citron, M. (1983). The lieder of Fanny Mendelssohn Hensel. The Musical Quarterly, 69(4), 570-595.
- Claire, F. (1991). The creative art of Clara Schumann *Yayımlanmış yüksek lisans tezi]. National University of Ireland.St. Patrick’s Cooege.
- Cooper, J.M., Todd, L. (2010). With true esteem and friendship: the correspondence of Felix Mendelssohn Bartholdy and Louis Spohr. Journal of Musicological Research, 29: 2-3, 171-259. Erişim tarihi: 19.12.2021. https: //doi.org/10.1080/01411896.2010.482512
- Draper, B. W. (2012). Text-painting and musical style in the lieder of Fanny Hensel. Eugene, *Yayımlanmış yüksek lisans tezi+. University of Oregon. OLC 817677286.
- Feliciano, S. (2013). Women composers: from the middle ages to the present. Hudson Park Library. Erişim tarihi: 20.12.2021. https: //wayback.archiveit.org/18689/20220313042055/https: //www.nypl.org/blog/2013/06/27/womancomposers-middle-ages-present
- Fokkert, A. (2018). Luise Adolpha Le Beau (English version translated by Schumann, N.). MUGI. Musikvermittlung und Genderforschung: Lexion und multimediale Prasentationen, Hochschule für Musik und Theater Hamburg. 2003ff. Erişim tarihi: 22.12.2021. https: //mugi-hfmt-hamburg.de/receive/mugi_person_00000477
- Gregory, A. (2016). A history of classical music (the women-only version). New York Times, Arts. Erişim tarihi: 21.12.2021. https: //www.nytimes.com/interactive/2016/12/02/arts/music/01womencomposers.htm l
- Harris, A. (2014). The spectacle of woman as creator: representation of women compo- sers in the French, German and English feminist press 1880–1930. Women's History Review, 23: 1, 18-42. https: //10.1080/09612025.2013.846113
- Kimber, M. W. (2004). Felix and Fanny: gender, biography and history. In Mercer- Taylor, Peter (ed.). The Cambridge Companion to Mendelssohn. Cambridge University Press.
- Klaus, M. (2008). Johanna Kinkel. Der arbeitsgemeinschaft für rheinische musikgeschichte e.V. Köln., ss. 53 - 60.
- Kostka, S., Payne, D. (2009). Tonal harmony with an introduction to twentieth-century music (6th Edition). McGraw Hill. 404, 458
- Kzinska, K. (2012). Women composers as emerging from the shadows. Meakultura. Eri- şim tarihi: 20.12.2021. http: //meakultura.pl/artykul/women-composers-asemerging-from-the-shadows-310#: ~:text=But%20it%20was%20not%20until,Nancy%20Van%20de%20Vate%20or
- Marquardt, R. (2017). Women composers of the 19th century: arranged for guitar quartet. CreateSpace Independent Publishing Platform
- McMillen, S. (2009). Seneca Falls and the origins of the women's rights movement. Oxford University Press
- Mendelssohn (Hensel), F. (1987). Citron, M. (ed.). The letters of Fanny Hensel to Felix Mendelssohn. Pendragon Press.
- Reich, N. B. (2001). Pendle, K. (ed.). European composers and musicians ca. 1800 – 1890. Women and Music (Second Ed.), Indiana University Press.
- Mendelssohn, F. (1888). The musical times and singing class circular, 29(544), 338-341. Eri- şim tarihi: 20.07.2021. https: //doi: 10.2307/3359518.
- Platinga, L. (1984). Romantic music: A history of musical style in the nineteenth century Eu- rope. WW. Norton and Company.
- Rothenberg, S. (1993). Thus far, but no farther: Fanny Mendelssohn-Hensel’s unfinished jo- urney. The Musical Quarterley, Volume 77, Issue 4, 689-708
- Sarıkaya, E., Özer, M. (2016). Kadının sanat, yaratıcılık ve romantik dönem bestecileri üze- rinden bir okuması. Ege Üniversitesi Devlet Türk Musıkisi Konservatuvarı Dergisi, (7), 97-109.
- Sturkenboom, D. (2000). Historicizing the gender of emotions: changing perceptions in Dutch enlightenment thought. Journal of Social History, 34(1), 55–75. Erişim Tarihi: 20.12.2021. http: //www.jstor.org/stable/3789510.
- Taruskin, R. (2010). Music in the nineteenth century (The Oxford history of western music). Oxford University Press.
- Todd, R. L. (2003). Mendelssohn: A life in music. Oxford University Press
- Toews, J. (1993). Memory and gender in the remaking of Fanny Mendelssohn's musical identity: The chorale in "Das Jahr". The Musical Quarterly, 77(4), 727-748.
- Walker, A. (1997). Franz Liszt: the final years, 1861 – 1886. Cornell University Press.
- Zhu, J. (2016). Clara Schumann's piano sonata in g minor: a preview of things to come. [Ya- yımlanmış Yüksek Lisans Tezi+. BSU Honors Program Theses and Projects. Item 134. Erişim tarihi: 23.12.2021. http: //vc.bridgew.edu/honors_proj/134.
- https: //www.oxfordmusiconline.com/grovemusic/view/10.1093/gmo/9781561592630.0 01.0001/omo-9781561592630-e-0000012568. (Erişim tarihi: 20.12.2021).
- URL-2: ‚Felix and Fanny Mendelssohn Myth and Musical Saga‛. http: //www.newberry.org/05142013-felix-and-fanny-mendelssohn-myth-andmusical-saga. (Erişim tarihi: 24.07.2021).
- URL-3: https: //www.mendelssohn-gesellschaft.de/en/mendelssohns/biografien/fanny- hensel. (Erişim tarihi: 25.07.2021)
- URL-4: https: //www.grammy.com/grammys/newa/how-female-classical-composers- are-encouraging-gender-equality (Erişim tarihi: 24.12.2021).
- URL-5: https: //fayllar.org/women-composers-of-classical-music.html?page=7 (Erişim tarihi: 24.12.2021).
- URL-6: https: //mugi.hfmt- hamburg.de/receive/mugi_person_00000537;jsessionid=0FDC68CE89EB5DD150C0A FA19D19F823?lang=de (Erişim tarihi: 25.12.2021)
