Tunceli Yerel Basınına Göre Geyiksuyu (Deşt) Açık Tarım Cezaevinde Gerçekleşen Firar Vakaları (1969-1973)
Author :
Abstract
Geyiksuyu veya Deşt olarak bilinen bucak Hozat’ta kurulmuş olan iki bucaktan biridir. Burada yapılmış olan askeri kışlalar zaman içinde âtıl duruma düşmüştür. Zaman içerisinde buranın değerlendirilmesi için Tunceli milletvekilleri yoğun çaba harcamıştır. Bu çabalar sonucu Adalet Bakanlığı Tunceli’de kapalı cezaevi yaparken, Hozat’ın Geyiksuyu nahiyesinde Geyiksuyu Açık Tarım Cezaevini açmıştır. Bu cezaevi mahkûmların düzenli olarak firar etmesiyle meşhurdur. Yerel basına göre 1969 ve 1973 yılları arasında bu cezaevinden sürekli firar vakaları gerçekleşmiştir. Buna karşın cezaevi yönetimi ve Adalet Bakanlığı yetkilileri bu konuda bir önlem almamıştır ve adeta bu duruma seyirci kalmıştır. Geyiksuyu Cezaevinden firar eden mahkûmların önemli bir kısmı doğu vilayetlerinden gelmiştir. Mahkûmlar adeta kaçmaları için Geyiksuyu Cezaevine konmuştur. Gazete haberlerine göre üç buçuk yıllık bir süreçte yüz elliden fazla mahkûm kaçmıştır. Kaçan mahkûmların birkaçı hariç hiçbiri yakalanamamıştır. Bu firariler ülkenin istikrarsızlaşmasında da etkili olmuştur. Dönemin istikrarsız siyasi yapısı ve ülkenin içinde bulunduğu tekinsiz ortam Tunceli’de de kendisini hissettirmiş, il genelinde huzur ve asayiş sağlanamadığı gibi mahkûmlar da sürekli firar etmiştir.
Keywords
Abstract
The known as Geyiksuyu or Deşt parish is one of the two sub-districts established in Hozat. The military barracks built here became inactive over time. In time, the Tunceli deputies made great efforts to evaluate this place. As a result of these efforts while the Ministry of Justice was building a closed prison in Tunceli, it opened the Geyiksuyu Open Agricultural Prison in the Geyiksuyu district of Hozat. This prison is famous for regular escapes of prisoners. According to the local media, there were continuous cases of escaping from this prison between 1969 and 1973. On the other hand, the prison administration and the Ministry of Justice officials did not take any precautions in this regard and almost remained a spectator. Most of the prisoners who escaped from the Geyiksuyu Prison came from the eastern provinces. Convicts were put in Geyiksuyu Prison to escape. According to newspaper reports, more than one hundred and fifty prisoners escaped in a period of three and a half years. Except for a few prisoners who escaped, none of them could be caught. These escapes have also been effective in destabilizing the country. The unstable political structure of the period and the uncanny environment the country was in made itself felt in Tunceli, as well as the lack of peace and security throughout the province, and the prisoners constantly escaped.
Keywords
- Demokrat Tunceli, 20 Haziran 1955. Halkın Sesi, 26 Temmuz 1971.
- Halkın Sesi, 27 Temmuz 1971.Halkın Sesi, 7 Ağustos 1971.
- Halkın Sesi, 16 Ağustos 1971.Halkın Sesi, 7 Eylül 1971.
- Halkın Sesi, 10 Eylül 1971.Halkın Sesi, 12 Ekim 1971.Halkın Sesi, 23 Ekim 1971.Halkın Sesi, 27 Mart 1972.Halkın Sesi, 29 Mart 1972.
- Halkın Sesi, 23 Mayıs 1972.Halkın Sesi, 24 Mayıs 1972.
- Halkın Sesi, 15 Haziran 1972.Halkın Sesi, 19 Haziran 1972.Halkın Sesi, 26 Ocak 1974.Munzur, 9 Mart 1956.
- Munzur, 15 Temmuz 1959.Munzur, 16 Temmuz 1959.Munzur, 16 Mayıs 1969.
- Munzur, 23 Ağustos 1969Munzur, 2 Eylül 1969.Munzur, 9 Eylül 1969.
- Munzur, 28 Ekim 1969.Munzur, 1 Kasım 1969.
- Munzur, 12 Kasım 1969.Munzur, 1 Aralık 1969.Munzur, 16 Aralık 1969.Munzur, 24 Şubat 1970.Munzur, 27 Şubat 1970.Munzur, 10 Mart 1970.
- Munzur, 21 Nisan 1970.
- Munzur, 5 Haziran 1970.Munzur, 8 Haziran 1970.
- Munzur, 21 Ağustos 1970.Munzur, 27 Ağustos 1970.Munzur, 13 Ekim 1970.Munzur, 29 Ağustos 1972Munzur, 3 Ocak 1973.
- Tunceli Sesi, 20 Mart 1962.
- Tunceli Sesi, 19 Nisan 1967.Tunceli Sesi, 24 Aralık 1968.
- Tunceli Sesi, 6 Temmuz 1969.Tunceli Sesi, 26 Ağustos 1969.Tunceli Sesi, 9 Eylül 1970.
- Tunceli Sesi, 17 Ekim 1970.
- Tunceli Sesi, 18 Kasım 1970.Tunceli Sesi, 27 Kasım 1970. 4. Telif Eserler
- Aksın, A.ve Baytimur, S. O. (2015). “Osmanlı Devleti’nde hapis cezaları ve uygulama-ları (1791-1808)”, XVI. Türk Tarih Kongresi (20-24 Eylül 2010), Kongreye Sunulan Bildiriler, C. 4, 1. Kısım Osmanlı Tarihi, ss. 11-25.
- Aksın, A. ve Baytimur, S. O. (2018). “Osmanlı Devleti’nde toplumsal suçlar ve cezalar(1789-1839)”, XVII. Türk Tarih Kongresi (15-17 Eylül 2014), Kongreye Sunulan Bil- diriler, C. 4, 1. Kısım Osmanlı Tarihi, ss. 395-430.
- Gürgenç, A. (2020). Osmanlı Devleti’nde hapishane kurumu: kayseri hapishaneleri örneği(1861-1919), [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- İşbilir, Ö. (2019). “Kalebend”, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, (Cilt Ek 2, ss. 5-7). TDV Yayınları.
- İpşirli, M. (2019). “Kürek Cezası”, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, (Cilt Ek 2, ss. 112-114). TDV Yayınları.
- Kılınç, A. (Ağustos 2015). Klasik dönem Osmanlı Devleti’nde uygulanan kürek cezası-nın hukuki tahlili. Belleten, 79 (285), 531-558. https://doi.org/10.37879/belleten.2015.531
- Özbek, V. Ö. (2019). İnfaz hukuku, Anadolu Üniversitesi Yayınları.
- Sertel, S. (2021). Tunceli’nin İdari, Siyasi, Sosyal ve İktisadi Tarihi (1940-1971), Libra Ki- tapçılık ve Yayıncılık.
- Uyanık, M. Z. (2017). Batı ve Doğu Kültüründe Hapishane. Mizanü’l-Hak İslam, İlimler Dergisi, 87-134.
- Yıldız, Ö. (Kış 2015). Osmanlı Hapishaneleri Üzerine Bir Değerlendirme: Karesi Ha-pishanesi Örneği. Gazi Akademik Bakış, 9 (17), 91-111. https://doi.org/10.19060/gab.10180
- URL-1: https://www.tunceliemek.com.tr/NewsDetail/Bir-zamanlar- karakoldu/169/38981 (Erişim Tarihi: 10 Ağustos 2022)
- URL-2: https://barandogan.av.tr/blog/ceza-hukuku/hukumlunun-veya-tutuklunun- kacmasi-firar-etmesi-sucu-cezasi.html (Erişim Tarihi: 13 Ağustos 2022)
- URL-3: https://www.dha.com.tr/gundem/o-cezaevinden-5-yilda-126-mahkum-firar- etmis-1831447 (Erişim Tarihi: 15 Ağustos 2022)
