Author :
Abstract
Karabük İlinin 11 km. doğusunda bulunan Safranbolu ilçesi Amasra, Bartın, Kastamonu, Zonguldak, Çankırı, Ankara ve Bolu’yu birbirine bağlayan önemli bir ulaşım ağında yer almaktadır. Araştırma kapsamında Safranbolu tarihi çarşı (merkez), kale ve yakın çevresindeki ulaşım ağı, yazıtlar ve mimari buluntular incelenmiştir. Safranbolu’nun Roma ve Bizans Dönemi’ndeki mimari yapısının anlaşılmasına, tespit edilen buluntuların katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Ayrıca kentin güneyindeki kuzey-güney doğrultulu, taş döşeli yolun, inşa tekniği ve malzemeleri açısından Roma Dönemi’ne ait olabileceği düşünülmektedir.
Keywords
Abstract
Safranbolu which is located in 11 km. eastern side of Karabük city is located over an important transportation network which connects Amasra, Bartın, Kastamonu, Zonguldak, Çankırı and Ankara with each other. Transportation network, inscriptions and architectural findings which are located around Safranbolu historical market (center), castle and surrounding were examined within scope of study. It is considered that determined findings will make contribution for understanding architectural structure in Safranbolu for Roman and Byzantine period. Also it is considered that rockery road which extends in southern-northern direction belongs to Roman period because of its construction technique and materials.
Keywords
- Aktüre, S., ve Şenyapılı, T. (1976). “Safranbolu’da Mekânsal Yapının Gösterdiği Nitelikler ve Koruma Önerilerinin Düşündürdükleri”, O.D.T.Ü. Mimarlık Fakültesi Dergisi, C. 2 S. 1 (Bahar). 15 Şubat. S. 61-96.
- Anonim, (2009). T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı T.C. Karabük Valiliği İl Çevre ve Orman Müdürlüğü Karabük İl Çevre Durum Raporu-2008. Karabük.
- Anderson, W. (2009). “Late Byzantine Occupation of the Castle at Tios”, Anatolia Antiqua, XVII. 265-277.
- Belke, K. (1996). Paphlagonien und Honorias. Tabula Imperii Byzantini Band 9. Vienna: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften.
- Canbulat, İ. (2012). “City of Safranbolu”, Cultural and Natural Heritage of Turkey. 219-245.
- Cumalıoğlu, A. (2011). Hadrianoupolis ve Çevresi Geç Antik-Erken Bizans Mimari Plastik Örnekleri, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Arkeoloji Anabilim Dalı (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İzmir.
- Cumalıoğlu, A. ve Kan-Şahin, G. ve Patacı, S. (2014). “Hadrianoupolis Çalışmalarının Paphla- gonia Arkeolojisine Katkıları”, Arkeoloji’de Bölgesel Çalışmalar Sempozyum Bildirileri, YAS 4. Ankara. 187-208.
- Darrouzes, J. (1975). “Listes Épiscopales du Concile de Nicée (787)”, Revue Des Études Byzantines, Tome 33. 5-76.
- Dökü, E. (2008). Paphlagonia Kaya Mezarları ve Kaya Tapınakları. Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Antalya.
- Durukan, A. (2003). Safranbolu’daki Ahşap Tavanlı Camiler. I. Ulusal Tarih İçinde Safranbolu Sempozyumu (4-6 Mayıs 1999). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. 23-30.
- Emecen, F. M. (2003). “Taraklıborlu’dan Safranbolu’ya”, I. Ulusal Tarih İçinde Safranbolu Sempoz- yumu (4-6 Mayıs 1999), Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 15-22.
- Ersoy, H. L. (2011). Karabük’ün Köyden Kente Dönüş Öyküsü Karabük Tarihi. Karabük: Kurtiş Mat- baacılık.
- Foss, C. F. W. (1991). “Paphlagonia”, The Oxford Dictionary of Byzantium. Volume III. (Edit. A. P. Kazhdan–A.-M. Talbot). New York: Oxford University Press. 1579.
- French, David. H. (1981). Roman Roads and Milestones of Asia Minor, Vol. 1 Milestones Fasc. 1. Eng- land: B.A.R. International Series 105.
- French, David. H. (1988). Roman Roads and Milestones of Asia Minor, Fasc.2, Part I-II. Ankara: Bri- tish Institute of Archaeology at Ankara Monograph No. 9 BAR International Series 392(i).
- French, David. H. (2012). Roman Roads and Milestones of Asia Minor, Vol. 3 Milestones Fasc. 3.2 Galatia. Ankara: British Institute at Ankara Electronic Monograph 2.
- French, David. H. (2013). Roman Roads and Milestones of Asia Minor, Vol. 3 Milestones Fasc. 3.4 Pontus et Bithynia (with Northern Galatia). Ankara: British Institute at Ankara Electronic Monograph 4.
- Gökoğlu, A. (1952). Paphlagonia, Kastamonu, Sinop, Safranbolu, Bartın, Bolu, Gerede, Mudurnu, İskilip, Bafra, Alaçam ve Civarı Gayrimenkul Eski Eserleri ve Arkeolojisi. Kastamonu: Doğrusöz Matbaası.
- Günay, R. (2003). Safranbolu Evleri. İstanbul: Yapı Yayınları.
- Gür, D. (2015). Zonguldak İli, Filyos Beldesi, Tios Akropolü Kilise A Yapısı, Hacettepe Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara.
- Haldon, J. (2007). Bizans Tarih Atlası. (Çev. Ali Özdamar). İstanbul: Kitap Yayınevi.
- İbn Battûta (2004). Ebû Abdullah Muhammed İbn Battûta Tancî İbn Battûta Seyahatnâmesi I-II. (Çevi- ri, İnceleme ve Notlar: A. Sait Aykut). Kazım Taşkent Klasik Yapıtlar Dizisi İkinci Baskı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Karauğuz, G. ve Özcan, A. (2010). Eskiçağ’da Zonguldak Bölgesi ve Çevresi. Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.
- Kaygusuz, İ. (1983). “Kimistene’den Yazıtlar”, Türk Arkeoloji Dergisi, S.26/2. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü Yayınları. 111-146.
- Kuzucular, K. (2003). Safranbolu Çarşısı. Türkiye’de Mimarlık Değerlerinin Korunmasında İlk Adım- lar Safranbolu 1975–1980. Karabük. 130-139.
- Laflı, E. ve Zah, A. (2008). “Archalogische Forschungen im Byzantinischen Hadrianupolis in Paphlagonien”, Byzantinische Zeıtschrift Begründet Von Karl Krumbacher Mit Unterstützung Zahlreicher Fachkollegen Herausgegeben Von Albrecht Berger Walter De Gruyter, Band 101, Heft 2, Walter De Gruyter, Berlin, 681-713, Tafeln: XIII-XXVI, Abb 1-41.
- Laflı, E. ve Christof, E. (2009). “Drei Neu Entdeckte Phallossteine Aus Der Chora Von Hadria- nopolis”, 31. Kazı Sonuçları Toplantısı, C. 2, (25-29 Mayıs 2009). Denizli: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü. 297-314.
- Laflı, E. ve Kan-Şahin, G. (2009). “Hadrianoupolis ve Çevresinden Geç Ortaçağ Sırlı Seramik Örnekleri”, XIII. Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazıları ve Sanat Tarihi Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri 14-16 Ekim 2009). İstanbul: Biltur Basım Yayın ve Hizmet A.Ş. 427-432.
- Laflı, E. ve Kan-Şahin, G. (2015). “Middle Byzantine Ceramics From Southwestern Paphlago- nia”, Anatolia Antiqua, XXIII. 63-149.
- Mango, C. and Sevcenko, I. (1973). “Some Churches and Monasteries on the Southern Shore of the Sea Marmara”, Dumbardon Oak Papers, 27. 235-277.
- Marek, C. (1993). “Stadt, Ära und Territorium in Pontus-Bithynia und Nord-Galatia”, Istanbuler Forschungen, Band 39. Berlin: Ernst Wasmuth Verlag Tübingen.
- Marek, C. (2003). Pontus et Bithynia: Die römischen Provinzen im Norden Kleinasiens. Mainz.
- Matthews, R. and Glatz, C. (2009). At Empires Edge: Project Paphlagonia Regional Survey in North- Central Turkey. Ankara: British Institute of Archaeology.
- Merçil, E. (2003). “Selçuklular Devrinde Karadeniz ve Safranbolu”, I. Ulusal Tarih İçinde Safranbolu Sempozyumu (4-6 Mayıs 1999). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Ostrogorsky, G. (1991). Bizans Devleti Tarihi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Özdemir, Ü. (1998). Beşeri ve İktisadi Coğrafya Açısından Bir Araştırma: Safranbolu Platosu. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Erzurum.
- Özköse, A. (2003). “Safranbolu’da Kıranköy, Tabakhane, Bulakköyü, Yazıköyü ve Yö- rükköyünde Kaybolan Kültür Mirasımız”, I. Ulusal Tarih İçinde Safranbolu Sempozyumu (4-6 Mayıs 1999). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. 95-111.
- Pehlivan, E. (2010). Doğu Trakya’da Roma Dönemi Yolları, T.C. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Arkeoloji Anabilim Dalı, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Edirne.
- Ramsay, W. M. (1960). Anadolu’nun Tarihi Coğrafyası (Çev. Mihri Pektaş). İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları,
- Sakaoğlu, N. (1987). Amasra’nın Üç Bin Yılı. İstanbul: Zonguldak Valiliği Yayınları: No:2,
- Sözen, M. (2003). “Safranbolu ve Anıtları Konusunda Kısa Bilgiler”, Türkiye’de Mimarlık Değerlerinin Korunmasında İlk Adımlar Safranbolu 1975–1980. Karabük, 75-82.
- Spitzing, G. (1989). Lexikon Byzantinisch-Christlicher Symbole. Deutsch: Diederichs.
- Strubbe, J. (1978-1979). “Les Noms Indigènes a Pessinonte (1)”, Talanta, 10/11. 112-145. I-XVIII.
- Çaylak-Türker, A. (2009). “Byzantine Architectural Sculpture from Akköy on the Midd- le Scamander Valley in Hellespontus, Edebiyat Fakültesi Dergisi / Journal of Faculty of Letters, Cilt/Volume 26, Sayı/Number 1 (Haziran/June 2009). Ankara: Hacettepe Üniversitesi. 201-218.
- Umar, B. (2007). Paphlagonia. İstanbul: İnkılap Yayınları.
- Yazıcıoğlu, H. ve Al, M. (1982). Safranbolu (Safranbolu–Karabük–Ulus–Eflani). Karabük: Özer Matbaası.
- Yazıcıoğlu, H. (2001). Küçük Osmanlı’nın Öyküsü Safranbolu Tarihi. İstanbul: Şa-to Yayın- ları.
- Yücel, Y. (1980). XIII-XV. Yüzyıllar Kuzey-Batı Anadolu Tarihi Çobanoğulları, Candaroğul- ları Beylikleri. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
