Türkiye’de Erken Çocukluk Bakımı ve Okul Öncesi Eğitim: Ulusal, Bölgesel ve Uluslararası Düzeylerde Bir Değerlendirme
Author:
Abstract
Çalışmada, Türkiye’de erken çocukluk bakımı ve okul öncesi eğitim (EÇBOÖE) hizmetlerinin yıllar içerisindeki gelişimi ve ulaştığı düzey değerlendirilmektedir. 2000’li yıllardan bu yana EÇBOÖE’de yaşanan gelişmelere karşın, Türkiye kalkınma plânlarındaki hedeflere ulaşamamış ve bu alandaki geri kalmışlık devam etmiştir. Yeni nesillerin yetişmesinde taşıdığı ehemmiyete rağmen ülkemizde EÇBOÖE hizmet açığı kapatılamamış ve bu açık COVID-19 salgını ile gelen kapanma tedbirleri ile daha da artmıştır. Araştırmada 2007-2020 yılları arasında EÇBOÖE’nin gelişimi ülke geneli ve bölgesel düzeyde incelenmiştir. Ardından Türkiye’de EÇBOÖE’nin durumu OECD ülkeleriyle karşılaştırılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, ülkemizde EÇBOÖE’deki katılım oranları yıllar içerisinde artış gösterse de hâlâ düşük seviyelerdedir. Özellikle 5 yaş altı gruplarda katılım oranları çok düşüktür. Bölgeler arasında okullaşma ve öğretmen başına düşen öğrenci oranları, kadın işgücüne katılımının, kadın yükseköğretim mezunu oranının ve kişi başına gelirin de daha düşük olduğu doğu bölgeleri aleyhine farklılık göstermektedir. Türkiye OECD içinde EÇBOÖE’de tüm yaş gruplarının katılım oranlarında son sırada yer alırken, öğretmen başına düşen öğrenci sayılarında ilk sıralarda yer almaktadır. Sonuç olarak, Türkiye’de 3 yaş altı çocuklar başta olmak üzere özellikle 5 yaş altı gruplar için eğitim hizmetlerinin kamusal yatırımlar ve teşviklerle geliştirilmesi ve herkes için erişilebilir, kaliteli hizmet arzının arttırılması toplumsal cinsiyet eşitliğinin geliştirilmesi, sosyal eşitsizliklerin azaltılması ve toplum refahının yükseltilmesi açısından elzemdir.
Keywords
Abstract
This study evaluates the development of early childhood care and pre-school education (ECCPE) services in Turkey. Despite the progress since the 2000s, Turkey has not been able to reach its targets and the backwardness in ECCPE continues. ECCPE is critically important in raising new generations. However, the service gap in ECCPE has increased further with the closure measures with the COVID-19. The paper examined the ECCPE between 2007 and 2020 at the national and regional levels. Then, ECCPE in Turkey was compared with OECD. Although the participation rates have increased over the years, they remain low especially for under 5 years of age. Enrollment rates and student per teacher ratios differ between regions against the eastern regions where female labor force participation and higher education graduates and per capita income are also lower. While Turkey is the last in OECD in participation rates of all age groups, it ranks first in the number of students per teacher. In Turkey it is essential to develop education services for children under 5 and especially for under 3 with public investments, and to increase the supply of accessible and quality services to improve gender equality, reduce social inequalities and increase social welfare.