Author :
Abstract
Bir edebî eseri tam olarak anlayabilmek, o eseri çeşitli yönleriyle incelemek ve değerlendirmekle mümkündür. Bilimsel bir inceleme, eseri biçimbilimsel, anlambilimsel, deyişbilimsel vb. bakımlardan ele almayı gerektirir. Edebî bir eserin incelenmesinde öznellikten tamamen kurtulmak mümkün değildir. Öznelliğin derecesini, kişiden kişiye değişen birikim ve bakış açısı farkı belirler. Bilimin ilkeleri dışına çıkmama; inceleme ve değerlendirmeleri öznellikten uzaklaştırır. Nesnel bir değerlendirme yapabilmek için yukarıda belirtilen dil bilimi alt disiplinlerinin araştırma, inceleme kriter ve yöntemlerine dikkat edilmelidir. Edebî eserleri daha iyi anlamak ve yorumlamak için başvurulacak yollardan biri de deyişbilimin sunduğu yöntemlerdir. Türkiye Türkolojisinde stilistik, biçembilim, üslupbilim gibi adlarla da anılan deyişbilim; bir edebî eserin belirlenen dilbilimsel ölçütlerle açıklanıp çözümlenmeye çalışılmasıdır. Bu çözümleme yapılırken bütün dilbilim kuramları ve yöntemleri kullanılır. Böylece edebî eser anlamlandırılmaya, yorumlanmaya çalışılır. Bu çalışmada Erzurumlu İbrahim Hakkı’nın Aşknâme’si deyişbilimsel açıdan incelenerek eser ve yazar hakkındaki değerlendirme ve yorumlarımız bilim çevresiyle paylaşılacaktır.
Keywords
Abstract
It is possible to fully understand a literary work, to examine and evaluate it in all of its aspects is possible. A scientific examination needs to be taken into consideration in morphological, semantical and stylistics, so on terms. It is not completely possible to get rid of subjectivity in the examination of a literary work. The level of subjectivity is determined through knowledge that shows difference in each person and the difference in point of view. Not leaving the boundary of ethics of science moves examination and evaluation from subjectivity. In order to be able to make an objective evaluation, attention must be paid to linguistics sub categories such as investigation, evaluation criteria and methods mentioned above. One of the ways to understand and interpret literary works better is the methods offered by stylistics. Stylistics also referred as stylometric in Turcology in Turkey is the effort of explaining and analyzing a literary work in determined linguistic criteria. All linguistic theories and methods are used during this analysis. Thus, the literary work is explained and interpreted. During this study, Erzurumlu Ibrahim Hakki’s Askname will be examined from linguistic perspective also our evaluation and interpretation on the work and the writer will be shared with science environment.
Keywords
- Aksan, D. (1995). Şiir Dili ve Türk Şiir Dili. Ankara: Engin Yayınevi.
- Dilçin, C. (2016). Örneklerle Şiir Bilgisi. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Güneş, M. (2008). Erzurumlu İbrahim Hakkı Dîvânı. İstanbul: Sahaflar Kitap Sarayı.
- Öztekin, Ö. (2002). Divan Şiiri ile Deyişbilim Arasında Yapısal Bir Köprü: Fuzûlî ve Bâkî Divan- larında Yer Alan Biçimbirimsel Yinelemeler. Türkbilig (Türkoloji Araştırmaları). 3, 88105.
- Özünlü, Ü. (1997). Edebîyatta Dil Kullanımları. Ankara: Doruk Yayımcılık.
- Özünlü, Ü . (1990). Klasik Sözbilimin Deyişbilimdeki Uzantıları . Dilbilim Araştırmaları Dergisi 1, 85-94 .
- Saussure (2001). Genel Dilbilim Dersleri (Çev. B. Vardar). İstanbul: Multilingual.
