Author :
Abstract
Yıllarca “Edebiyat ve Dilbilim” alanları gerek yazınsal alanda gerekse de bilimsel anlamda birbirini karşılıklı olarak beslemiş ve destek olmuşlardır. Bu açıdan bakıldığında, Edebiyatı Dilbilimden, Dilbilimi de Edebiyattan ayırmak, ayrı ya da bağımsız görmek ve değerlendirmek mümkün değildir. Bu nedenle, sosyal bilimlerde çokdisiplinli bir bakış açısının dikkate alındığı ve bilhassa disiplinlerarasılık yaklaşımının sergilendiği çalışmalar tüm dünyada son yıllarda ivme kazanarak kayda değer hale gelmiştir. Bu bağlamsal çerçevede çalışmamızın kısaca tanıtımını yapmak gerekirse, bu makalede 19. yüzyıl Fransız Edebiyatında Doğalcılık (Natüralizm) Akımının öncüsü Emile Zola’nın Claude’un İtirafları (Fr. La Confession de Claude) adlı romanından yola çıkarak eserden seçilen bazı sözceler Söylem Dilbilimi yaklaşımıyla “Etkisöz” (Fr. Perlocution) bağlamında incelenecektir. Metnin derin okumasını yaptıktan sonra romanda geçen etkisözler taranarak dilbilimsel yaklaşım doğrultusunda sınıflandırılacak ve yorumlanmaya çalışılacaktır. İncele-menin püf noktası, etkisöz barındıran sözcelerin ne tür dilsel gösterge barındırdığı sorusunu/sorunsalını mümkün olduğunca aydınlatabilmektir. Çalışmanın temel amacı, bir edebiyat metninde “etkisöz” kavramına belirli bir anlam, sınıflandırma ve boyut kazandırmak ve bu konuda alana bir katkı sağlayabilmektir. Çalışmada, Genel Dilbilimin kurucusu Ferdinand De Saussure’den başlamak üzere, çağdaş batı dilbilimi kapsamında Fransız Dilbiliminde önemli bir yere sahip olan “Sözceleme” (Fr. Énonciation) kuramı ve “Söylem Çözümlemesi” (Fr. Analyse du discours) yönteminden yararlanılacaktır. Bu kapsamda araştırmanın özü, bir edebî romanda dilsel kullanım olarak etkisözlerin göstergeler vasıtasıyla içerdikleri anlamları çok yönlü ya da çok boyutlu pragmatik bir yaklaşımla açıklamaktır.
Keywords
Abstract
For years, the fields of "Literature and Linguistics" have mutually fed and supported each other both in the literary and scientific sense. From this point of view, it is not possible to separate Literature from Linguistics and Linguistics from Literature, to see and evaluate them separately or independently. For this reason, studies in which a multidisciplinary perspective is taken into account in social sciences and especially the interdisciplinarity approach is exhibited have gained momentum all over the world in recent years and have become noteworthy. To briefly introduce our work in this contextual framework, in this article based on Pioneer of the Naturalism (Fr. Naturalisme) Movement in 19th Century French Literature Emile Zola's novel Claude's Confessions (Fr. La Confession de Claude) some of the utterances selected from the work will be analyzed in the context of "Perlocution" (Fr. Perlocution) with the Discourse Linguistics approach. After a deep reading of the text, the perlocutions in the novel will be scanned, classified and interpreted in terms of linguistic approach. The key point of the analysis is to illuminate as much as possible the question / problematic of what kind of linguistic signs do perloctions contained in the expressive utterances. The main purpose of the study is to give a certain meaning, classification and dimension to the concept of "Perlocution" in a literary text and to make a contribution to the field in this regard. Starting from Ferdinand De Saussure, the founder of General Linguistics, the theory of "Enunciation" (Fr. Énonciation) with "Analysis of Discourse" (Fr. Analyse du discours), the method which has an important place in French Linguistics within the scope of contemporary western linguistics, method will be used. In this context, the essence of the research is to explain the meanings of perlocutions (perlocutive utterances) through signs as linguistic use in a literary novel with a multi-faceted or multi-dimensional pragmatic approach.
Keywords
- El Arabi, Abdülmecid (1983). Taalumu'l-Luğati'l-Hayye ve Ta'limuha beyne'n- Nazariyyeti ve't-tatbik (Teoride ve pratikte yaşayan dillerin öğrenimi ve öğretimi). (Çev.: G. Sebati Işkın). Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 3, 535-549. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/223696
- Aksan, D. (1990). Her yönüyle dil. TDK - Türk Dil Kurumu.
- Kocaman Gürata, E. (2018). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde sözceleme kura- mından ve edimbilimden hareketle örnek ders malzemesi geliştirilmesi. IJLA International Journal of Language Academy, 6 (26), 278-291. http://dx.doi.org/10.18033/ijla.4031
- Saussure, F. (1998). Genel dilbilim dersleri (Çev.: B. Vardar). Multilingual Yabancı Dil Yayınları.
- Chomsky, N. (2011) Dil ve zihin (3.baskı), (Çev.: A. Kocaman). Bilgesu Yayınları.
- Vardar, B. (2007). Açıklamalı dilbilim terimleri sözlüğü. Multilingual Yabancı Dil Yayınla- rı.
- Yılmaz, S. ve Çalışır, C. (2018). Klasik bir edebi romanda öznellik barındıran sözcelerin toplumdilbilimsel yorumu. Journal of International Social Research, 11 (59), 268 – 277. http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2018.2635
- Yılmaz S. & Uras Yılmaz, A. (2013). Vers une grammaire linguistique du turc. Théories de linguistique française. Editions Universitaires Européennes.
- Zola, E. (2011). Claude’un itirafları (Çev.: S. Yılmaz). İdeal Kültür Yayıncılık.
