Çocuk Hakları ve Eğitimi Dersinin Üniversite Öğrencilerinin Çocuk Haklarına İlişkin Tutumlarına Etkisi
Author :
Abstract
Araştırma Çocuk Hakları ve Eğitimi” dersinin üniversite öğrencilerinin çocuk haklarına ilişkin tutumlarına etkisinin incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışma grubunu Çocuk Gelişimi bölümü 2. Sınıf örgün öğretim ve ikinci öğretim öğrencilerinden seçkisiz örneklem yöntemi ile belirlenen toplam 101 kişi oluşturmuştur. Çalışma öntest-sontest kontrol gruplu deneme modelinde gerçekleştirilmiştir. Model gereğince, deney/kontrol grupları belirlenmiş; her iki grup için Kahraman Kepenekçi’nin 2006 yılında geliştirdiği “Çocuk Haklarına İlişkin Tutum Ölçeği (ÇHTÖ)” kullanılmıştır. Deney grubundaki çocuklara 14 hafta süresince Çocuk Hakları ve Eğitimi dersi verilmiştir. Eğitimin ardından deney ve kontrol gruplarına eğitim öncesi uygulanan ölçme aracı son test olarak tekrar uygulanmış, veriler analiz edilerek değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre oluşturulan deney/ kontrol gruplarının üniversite çocuk haklarına ilişkin tutum ölçeğinden aldıkları öntest puan ortalamaları arasında anlamlı düzeyde bir farklılık olmadığı belirlenmiştir (p<.05). Çocuk haklarına ilişkin Çocuk Hakları ve Eğitimi ders uygulamasından sonra deney ve kontrol gruplarının çocuk haklarına ilişkin tutum ölçeğinden aldıkları sontest puan ortalamaları arasında deney grubu lehine anlamlı düzeyde farklılık bulunmuştur (p˂.05).
Keywords
Abstract
The research was conducted to examine the effect of the "Children's Rights and Education" course on the attitudes of university students towards children's rights. The study group consists of a total of 101 students from the Department of Child Development, 2nd grade formal education and secondary education. The study was carried out in the experimental model with pretest-posttest control group. According to the model, experimental and control groups were determined; For both groups, the " Children's Rights Attitude Scale (ÇHTÖ)" developed by Kahraman Kepenekçi in 2006 was applied. Children in the experimental group were given Child Rights and Education course for 14 weeks. After the training, the measurement tool applied to the experimental and control groups before the training was applied again as a post-test, and the data were analyzed and evaluated. According to the results of the research, it was determined that there was no significant difference between the pretest mean scores of the experimental and control groups in the attitude scale towards children's rights at the university (p<.05). After the Child Rights and Education course on children's rights, there was a significant difference in favor of the experimental group between the posttest mean scores of the experimental and control groups from the attitude scale towards children's rights (p˂.05).
Keywords
- Akyüz, E. (2018). Çocuk hukuku: çocukların hakları ve korunması (6. Baskı). Pegem Aka- demi.
- Alderson, P. (2000). School students‟ views on school councils and daily life at school. Children Society, 14 (2), 121–134. doi:10.1111/j.1099-0860.2000.tb00160.x
- Ayhan, M. (2021). Okul öncesi eğitime devam eden çocukların ebeveynlerine yönelik hazırla- nan çocuk hakları programının ebeveynlerin çocuk hakları tutumuna etkisi *Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi+. Yıldız Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Bennett, J. (2007). Early childhood education, democracy and citizenship. Asia Pacific Journal Of Research İn Early Childhood Education, 15 (3), 63-79.
- Bilir Seyhan, G. ve Arslan Cansever, B. (2017) Öğretmen adaylarının çocuk haklarına ilişkin algılarının materyal tasarım ve görüşleri çerçevesinde incelenmesi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 4 (1), 98-119.
- Campbell, K. & Covell, R. (2001). Children's rights education at the university level: An effective means of promoting rights knowledge and rights-based attitudes. The International Journal of Children's Rights, 9(2), 123-135.
- Cassidy, C., Brunner, R., & Webster, E. (2014). Teaching human rights? All hell will break loose! Education. Citizenship and Social Justice, 9 (1), 19-33.
- Cohen, L., Manion, L. & Morrison, K. (2007). Research Methods in Education (6th ed.). Routhledge.
- Covell, K. & Howe, R. B. (1999). The impact of children’s rightseducation: A Canadian study. International Journal of Children’s Rights, 7 (2), 171-183.
- Çoban Sural, Ü. (2018). Kamu ilkokullarında öğrenim gören 4. sınıf öğrencilerinin çocuk hak- larına ilişkin görüşleri [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi+. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Dinç, B. (2015). Okulöncesi eğitim kurumuna devam eden çocukların ebeveynlerinin çocuk hakları eğitimi konusundaki görüşleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi - Journal of Qualitative Research in Education, 3 (1), 7-25.
- Doğan, Y., Torun, F., ve Akgün, H. (2014). Okul öncesi öğretmen adaylarının çocuk haklarına ilişkin tutumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. International Journal of Human Sciences, 11 (2), 503-516.
- Ezer, F. ve Ulukaya Öteleş, Ü. (2020). Çocuk haklarına yönelik tutumun belirlenmesi: nicel bir araştırma. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 1 (37), 48-58.
- Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (1996). How to design and evaluate research in education (3th ed ). Mc Graw Hill Higher Education.
- Gay, L. R., & Airasian, P. (2000). Educational research competencies for analysis and applica- tion (6th Edition). Merrill an imprint of Prentice Hall.
- Green, S. B. & Salkind, N.J. (2005). Using SPSS for Windows and Macintosh: Analyzing and Understanding Data (4th Edition) Pearson.
- Haraket, E. (2018). Eğitim hukuku bağlamında çocuk hakları eğitimi bir eylem çalışması [Ya- yımlanmamış doktora tezi+. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Hareket, E. & Yel, S. (2017). Which perceptions do we have related to our rights as child? Child rights from the perspective of primary school students. Journal of Education and Learning, 6 (3), 340-349.
- Kahraman Kepenekçi, Y. (2006). A study of university students‟ attitudes towards children‟s rights in Turkey. The International Journal of Children‟s Rights, 14 (3), 307–318. doi:10.1163/157181806778458095.
- Karaman Kepenekçi, Y. ve Baydik, B. (2009). Zihin engelliler öğretmen adaylarının çocuk haklarına ilişkin tutumları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42 (1), 329-350.
- Karcı, Y. (2016). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin çocuk hakları konusunda farkındalık düzeylerini belirleyen faktörler [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi+. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Kaymak Özmen, S. ve Yalçın, T. (2011). İlköğretim öğrencilerine yönelik çocuk hakları eğitimi. 1. Türkiye Çocuk Hakları Kongresi Yetişkin Bildirileri Kitabı-1, (ss. 285-289).
- Kent Kükürtçü, S. (2019). Çocuk hakları ve demokrasi eğitiminin çocukların demokratik dav- ranışlarına etkisi *Yayımlanmamış doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi Eğitim
- Kızılırmak, K. ve Ersoy, Ö. A. (2015). İlkokul birinci sınıfa devam eden çocukların an- nelerinin çocuk haklarına yönelik tutumlarının incelenmesi (Ankara Örneklemi). Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimler Fakültesi Dergisi. 1 (2), 523-541.
- Kor, K. (2013). Okul öncesi öğretmenlerinin çocuk hakları konusundaki görüşlerinin belirlen- mesi *Yayımlanmamış yüksek lisans tezi+. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Kop, Y. ve Tuncel, G. (2010). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin çocuk haklarını algılama- ları. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 6 (1), 106-124.
- Lake, K. (2011). Character education from a children's rights perspective: an examina- tion of elementary students' perspectives and experiences. International Journal of Children's Rights, 19 (4), 679-690.
- Neslitürk, S (2007) Okul öncesi öğretmeni adaylarının çocuk haklarının öğretimine ilişkin görüşleri. Eğitimde Kuram ve Uygulama 3 (2), 245-257.
- Özdemir Uluç, F. (2008). İlköğretim programlarında çocuk hakları *Yayımlanmamış dokto- ra tezi+, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Özmen, A., Kaymak-Özmen, S., ve Yalçın, T. (2010). Prospective teachers’ knowledge level and knowledge needs about children rights issue. Procedia - Social and Behavioral Sciences, (9), 81-86.
- Öztürk, A. (2017). Çocuk hakları ve eğitimine psikolojik bir bakış, Uludağ Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 33 (18), 429-451.
- Peker Ünal, D.(2010). İlköğretim öğretmenlerine yönelik web tabanlı çocuk hakları eğitim programı *Yayımlanmamış Doktora Tezi+. Ankara Üniversitesi. Eğitim Bilimleri
- Pilatin, G. ve Ahmetoğlu, E. (2020). Okul öncesi öğretmen adaylarının çocuk haklarına ilişkin tutumlarının incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39 (3), 117-136.
- Pourrajab, M., Fallahi, B., Rahpaymaelizehee, Sh., & Rabbani, M. (2014). The Knowled- ge of teachers about rights of children to Reducing child abuse in homeless students. journal of educational, Health and Community Psychology, 3 (1), 1-5.
- Selvi, K. (2004). Dünyada ve Türkiye’de insan hakları eğitimi. Eğitim ve Bilim, 29 (132), 72-77.
- Tabachnick, B.G. & Fidell L.S.(2013). Using Multivariate Statistics (6 ed.) Pearson.
- Turupçu, A. ve Gültekin Akduman, G. (2015). Okul öncesi eğitim ve çocuk hakları. Uyanık Balat, G. (Ed.) Okul öncesi eğitime giriş (ss. 235-252). Nobel Akademik Yayıncılık.
- United, N. (2012). Human rights education in primary and secondary school systems: a self- assessment guide for governments. New York.
- Warrier, S. & Ebbeck, M. (2014). Children's rights: television programmes aired in Sin- gapore. Early Child Development and Care, 184 (1), 138-148.
- Washington, F. (2010). 5-6 Yaş grubu çocuklarına uygulanan aile katılımlı çocuk hakları eği- timi programının etkililiğinin incelenmesi *Yayınlanmamış yüksek lisans tezi+. Marmara Üniversitesi.
