Manisa Yazma Eser Kütüphanesinde Bulunan 2818 Envanter Numaralı En’am-ı Şerif’in Süsleme Özellikleri
Author :
Abstract
Türklerin İslamiyet’e gösterdikleri derin saygının bir ifadesi olarak kutsal kitabımız Kur’an-ı Kerim başta olmak üzere Esmâü’n Nebî, Delâ’ilü’l-Hayrât, Hilye-i Şerîfeler gibi dini içerikli metinlerin özellikle estetik bir kaygıyla yazılmasında hassasiyet göstermişlerdir. Bu hassasiyetin doğal bir neticesi olarak hattın yanında yazma eser bezemeciliğinde tezhip, ebru, minyatür ve cild sanatları da gelişerek devam etmiştir. En güzel hatlarla yazılan ve bezenen bu eserlerin içerisinde En’âm-ı Şerîf’ler kendine has bir yere sahiptir. En’âm-ı Şerîf’ler, yalnızca En’âm Sûresi’nin olduğu kitaplar halinde ya da Müslümanların sıkça okuduğu Yâsîn-i Şerif, Mülk Sûresi gibi diğer bazı sûrelerle ve ayrıca dua metinleriyle beraber de kaleme alınmışlardır. Hem hattın hem de kitap bezemeciliğinin nadide eserlerinden olan En’âm-ı Şerîf’ler, insanların yanında taşıyabileceği kadar küçük ebatlarda olduğu gibi daha büyük ebatlarda da karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada bahsedilen sanat alanlarındaki haiz olduğu önem sebebiyle Manisa Yazma Eser Kütüphanesinde Bulunan 2818 Envanter Numaralı En’am-ı Şerif, incelenmiş ve dönemi içerisindeki yerinin tespiti için farklı kütüphane ve koleksiyonlarda bulunan eserlerle mukayese edilmiştir.
Keywords
Abstract
As an expression of the deep respect that Turks show to Islam, they showed sensitivity in writing religious texts such as Asmaun Nabi, Dala'il al-Khayrat, Hilye-i Sharif, especially our holy book, the Qur'an, with an aesthetic concern. As a natural result of this sensitivity, besides the calligraphy, ornamentation, marbling, miniature and bookbinding arts continued to develop in the ornamentation of manuscripts. Among these works, which are written and ornamented with the most beautiful calligraphy, En'âm-i Sharifs have a unique place. En'am-i Sharifs were written in the form of books containing only the Surah En'am or together with some other surahs such as Yasin Sharif and Surah Mulk, which Muslims often read, and also with prayer texts. En'am-i Sharifs, which are among the rarest works of both calligraphy and book ornamentation, appear in larger sizes as well as in sizes that are small enough for people to carry with them. Due to the importance it has in the fields of art mentioned in this study, En'am-i Sharif with Inventory Number 2818 found in the Manisa Manuscript Library was examined and compared with the works found in different libraries and collections in order to determine its place in the period.
Keywords
- Alparslan, E. (2018). Türk cilt sanatında "çeharkuşe ciltlerin" incelenmesi. Ulakbilge, 6 (25), 783-800.
- Devellioğlu, F. (2010). En’âm. Osmanlıca-Türkçe ansiklopedik lûgat (26. Baskı). Aydın Ki- tabevi Yayınları.
- Güney, G. (2013). Manisa yazma eser kütüphaneleri ve Manisa yazma eser kütüphane- sindeki bazı Mushaf-ı Şerif yazmalarının ciltleri. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (Manisa Özel Sayısı), 11(3), 1-21.
- Işık, E. (1995). En’âm Sûresi. TDVİA (C. 11, ss. 169-170). Türkiye Diyatet Vakfı.
- Karagöz, S. (1974). Manisa ili kütüphaneleri. Ayyıldız Matbaası.
- Taşkale, F-Gündüz, H. (2020). Hat ve tezhip sanatlarında Esmâü’ün-Nebî. Lale Kültür, Sanat ve Medeniyet Dergisi, 1(1), 64-72.
- Yılmaz, A. (2004). Türk tezhip sanatları tabir ve ıstılahları. Damla Yayınevi.
