Author :
Abstract
Bu çalışmada, mistik tecrübe ile genelde ruh sağlığı, özelde ise benlik saygısı ve mutluluk arasında herhangi bir ilişki olup olmadığını varsa bunun ne tür bir ilişki olduğunun deneysel olarak incelenmesi hedeflenmiştir. Araştırmanın evrenini 18 yaş üzeri kişiler, örneklemini ise gönüllülük ilkesi esas alınarak ve tesadüfi örnekleme yöntemi ile seçilen 413 kadın ve erkek oluşturmaktadır. Korelasyonel türdeki bu araştırmada veri toplama araçları olarak ‘Kişisel Bilgi Formu’ ‘Mistik Tecrübe Ölçeği’, ‘Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği’ ve ‘Oxford Mutluluk Ölçeği’ kullanılmıştır. Verilerin analizinde SSPS 25 paket program kullanılmıştır. Verilerin analizinde t-testi, tek yönlü varyans analizi, pearson ve partial korelasyon tekniklerinden yararlanılmıştır. Araştırmanın sonucunda, araştırmanın temel değişkenleri olan mistik tecrübe ile benlik saygısı ve mutluluk arasında pozitif yönde ve istatiksel olarak anlamlılık düzeyinde ilişki olduğu görülmüştür. Ayrıca sosyo-demografik değişkenlerle mistik tecrübe arasında anlamlılık düzeyinde fark ve ilişkiler tespit edilmiştir.
Keywords
Abstract
In this study, it is aimed to experimentally examine whether there is any relationship between mystical experience and mental health in general, and self-esteem and happiness in particular, and if so, what kind of relationship it is. The population of the study consists of people over the age of 18, and the sample consists of 413 men and women selected by random sampling method based on the principle of voluntarism. In this correlational study, 'Personal Information Form', 'Mystical Experience Scale', 'Rosenberg Self-Esteem Scale' and 'Oxford Happiness Scale' were used as data collection tools. SPSS 25 package program was used in the analysis of the data. While analyzing the collected raw data, t-test, one-way analysis of variance, pearson and partial correlation techniques were used. As a result of the research, it has been determined that there is a positive and statistically significant relationship between mystical experience, self-esteem and happiness, which are the main variables of the research. In addition, it has been observed that there are some significant relationships and differences between socio-demographic variables and mystical experience.
Keywords
- Akyürek, Z. (2019). İktisadi bir kavram olarak öznel iyi oluş ve dindarlık [Yayınlanmamış doktora tezi]. Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Akdemir Süleyman, B. (2020). Mistisizmin bağlamsalcı okuması II: Mistik tecrübe bağ- lam ilişkisi. Artuklu Akademi, 7 (2), 363-388.
- Albayrak, A. (2009). Din görevlilerinin mistik tecrübe düzeyleri. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 9 (4), 153-185.
- Altıntaş, S. (2005). Mistik deneyim ile kaygı düzeyi arasındaki ilişki üzerine bir inceleme [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Aristoteles, (1989). Nikomakhos’a etik (Çev.: Ionna Kuçuradi Başkanlığında Komisyon). Hacettepe Üniversitesi Yayınları.
- Arslantürk, Z. (1998). Kutsalın dönüşü. Ayışığı Kitapları.
- Ayten, A. (2005). Kendini gerçekleştirme ve dindarlık: Üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. M.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 29, 185-204.
- Ayten, A. (2013). Din ve sağlık: Bireysel dindarlık, sağlık davranışları ve hayat memnuniyeti ilişkisi üzerine bir araştırma. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 13 (3), 7-31.
- Baynal, F. (2020). Mutluluk kavramının felsefi, psikolojik ve dini açıdan incelenmesi. Darulfunun İlahiyat, 31 (2), 247-274.
- Bozkurt, E. ve Sönmez, H. İ. (2019). İmam hatip ortaokulu öğrencilerinin ergen öznel iyi oluşlarının kişisel ve sosyal özelliklerine göre incelenmesi. Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 4 (7), 231-248.
- Budak, S. (2003). Psikoloji sözlüğü. Bilim ve Sanat.
- Cengil, M. (2009). Hitit üniversitesi ilahiyat fakültesi I. sınıf öğrencilerinin benlik saygısı düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 8 (15), 77-102.
- Ceviz, F. H. (2009). Orta yaş ve yaşlılıkta dindarlık, mistik tecrübe ve benlik saygısı [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler
- Crosby, M. J. (2000). Title mystical ex periences, depression, well-being, and meaning.
- Çuhadaroğlu, F. (1986). Adölesanlarda benlik saygısı. [Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi]. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı.
- Diener, E., & Ryan, K. (2018). Öznel iyi oluş genel bir bakış (Çev. Nevzat Gencer). Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11 (3), 2621-2638. doi: 10.17218/hititsosbil.457382
- Doğan, T. (2013). Beş faktör kişilik özellikleri ve öznel İyi oluş. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 14 (1), 56-64.
- Doğan, T. ve Akıncı-Çötok, N. (2011). Ox ford mutluluk ölçeği kısa formunun türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması‛,Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4 (36), 165-172.
- Erman, E. (2005). Mistik dindarlarda benlik kontrolü ve ahlaki güç, [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. U.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Eryılmaz, A. (2011). Ergen öznel iyi oluşunun öznel iyi oluşu arttırma stratejilerini kullanma ile yaşam amaçlarını belirleme açısından incelenmesi. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 24 (1), 44-51.
- Farabi, (1987). Fusulu’l medeni (Çev.Hanefi Özcan). DEÜ Yayınları.
- Filiz, Ş. (1994). Mistisizm ile tasavvuf arasındaki temel farklar-felsefi bir yaklaşım. Di-
- Geçtan, E. (2000). Kişilik ve psikoterapi yazıları. Alan yayıncılık.
- Gencer, N. (2019). Dindarlık öznel iyi oluşu etkiler mi? Hemodiyaliz (HD) hastaları üzerinde kesitsel bir çalışma. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi, 23 (3), 1419-1444.
- Gılpın, S. V. (1998). Mystıcal ex perıence and psychosocıal development. Degree of Doctor of
- Göcen, G. (2014). Şükür pozitif psikolojiden din psikolojisine köprü. DEM Yayınları.
- Gökberg, M. (1990). Felsefe tarihi. Remzi Yayınları.
- Gürses, İ. (2019). Sufi kişilik psikolojisi. Hece yayınları.
- Hanger, G., & Nunley, A. (2005). Mystıcal ex perıences and self-esteem: A study of the correlation between personal mystical ex periences and the demonstration of positive levels of self-esteem in an agricultural population over the age of six ty‛, SubtleEnergies&Energy Medicine, 16(2), 65-68.
- Horozcu, Ü. (2011). Manevi ilerleme mi yoksa ruh hastalığı mı? Dini ve mistik dene-
- Hökelekli, H. (2013). Psikolojiye giriş. Emin Yayınları.
- Hökelekli, H. (2017). Din psikolojisi. Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
- İbn Miskeveyh, (1983). Ahlakı Olgunlaştırma (Çev. M. Aydın, C. Tunç, A. Şeker). Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
- İnci, B. (2021). Nankörlük psikolojisi ve dindarlık. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Lisansüstü Eğitimi Enstitüsü.
- Kaval, M. (2015). Mistisizmin dili sembolizm. Turkish Studies International Periodical For The Languages Literature and History of Turkish or Turkic, 10 (6), 555-566.
- Kaya, M. (2010). İslam filozoflarından felsefe metinleri.Klasik Yayınları.
- Kımter, N. (2011). Üniversiteli gençlerde dindarlık ile benlik saygısı arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Kımter, N. (2012). Ergenlerde benlik saygısı ve öznel dindarlık algısının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9 (17), 439-468.
- Kımter, N. (2017). Oruç ve mutluluk. Emin Yayınları.
- Kımter, N. (2018). Benlik saygısı ve din. Akademisyen Kitabevi.
- Kızılgeçit, M. (2011). Yalnızlık umutsuzluk ve dindarlık ilişkisi. [Yayınlanmış doktora tezi]. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensitüsü.
- Koç, M. (2010). Demografik özellikler ile dindarlık arasındaki ilişki yetişkinler üzerine ampirik bir araştırma. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 19 (2), 217
- Korkmaz, M. (1996). Yetişkin örneklem için benlik saygısı ölçeğinin güvenirlik ve geçerlik çalışması. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ege Üniversitesi.
- Nielsen, M. E. (2017). Din ve mutluluk (Çev. Mustafa Ulu). Bilimname, 33, 141-144. doi: http://dx.doi.org/10.21646/bilimname.2017.21
- Özkan, İ. (1994). Benlik saygısını etkileyen etkenler. Düşünen Adam Dergisi, 7 (3), 4-9.
- Pazarlı, O. (1972). Din psikolojisi. Remzi Kitabevi.
- Sarı, T., & Çakır, G. (2016). Mutluluk korkusu ile psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5 (Özel Sayı), 222-229.
- Sayar, K. (2011). Sufi psikolojisi. Timaş Yayınları.
- Seligman, M. (2002). Gerçek mutluluk (Çev. Semra Kunt Akbaş). HYB Yayınları.
- Şahin, A. (2005). Ergenlerde dindarlık- benlik saygısı ilişkisi. Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi , 19, 187-198.
- Tokur, B. (2016). İçsel dini motivasyon ve özsaygı ilişkisi üzerine bir araştırma. Ekev Akademi Dergisi, 66, 159-175.
- Topuz, İ. (2013). Dindarlık tipolojileri ile benlik saygısı arasındaki ilişki: Yetişkinler üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, (30), 35-50.
- Turan, Y. (2018). Dindarlık benlik saygısı ve sosyal medyada benlik odaklı doyumlar. Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, 7 (5), 624-650.
- Ulu, M. (2018). Mistik tecrübe ve kişilik ilişkisi üzerine: Erciyes üniversitesi ilahiyat fakültesi öğrencileri örneklemi. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi, 22 (1), 33-61.
- Ünal, M. S. (2000). Mistik tecrübe ölçeğinin güvenilirlik ve geçerlik çalışması. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. DEÜ SBE.
- Weber, A. (1964). Felsefe tarihi (Çev. Vehbi Eralp). Remzi Yayınevi. Van Der Tempel, J., & Moodley, R. (2020). Spontaneous mystical ex perience among atheists: Meaning-making, psychological distress, and wellbeing. Mental Health, Religion & Culture, 23(9), 789-805.
- Yaparel, R. (1987). Yirmi-kırk yaşlar arası kişilerde dinî hayat ile psiko-sosyal uyum arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. [Yayınlanmamış doktora tezi]. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Yapıcı, A., & Zengin, Z. S. (2003). İlahiyat fakültesi öğrencilerinin dinin etkisini hissetme düzeyleriyle psiko-sosyal uyumları arasındaki ilişki. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi , 3 (2), 65-127.
- Yıldırım, G. M. (2020). 8 haftalık meditasyon temelli mutluluk eğitiminin mutluluk, umut, benlik saygısı düzeyine ve beyin aktivitesine etkisi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Üsküdar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Nörobilim Dalı.
- Yıldız, M. (2006). Üniversite öğrencilerinin benlik tasarımlarının dinsel yönelim biçimleri ve bazı demografik değişkenler açısından incelenmesi. İslami Araştırmalar Dergisi, 3 (Din Psikolojisi Özel Sayısı), 501-510.
- Yıldız, M., & Çapar, B. (2010). Orta öğretim öğrencilerinde benlik saygısı ile dindarlık arasındaki ilişkinin incelenmesi. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 10(3),103-131.
- Yılmaz, E. (2018). Kur'an kursları, dindarlık ve benlik saygısı. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 5 (9), 147-166.
- Yüksel, B. N. (2019). Tanrı’ya bağlanma biçimlerinin mistik tecrübe ile ilişkisi: İlahiyat fakültesi örneği. Akademik Platform, 3 (2), 232-244.
- Yüzgeç, S. (2014). Benlik saygısı ile mistik tecrübe arasındaki ilişki üzerine bir araştırma
