Author :
Abstract
Bu araştırma, on ikinci hicrî asrın edip ve şairlerinden Muhammed b. Yusuf el Kerîmî ed-Dimeşkî’nin (ö. 1068) dîvâni ve şiirlerini tanıtmayı amaçlamaktadır. Muhammed b. Yusuf, edibü’z-zaman ismiyle bilinen nesir ve nazım konusunda yetenekli bir şair olarak tanınmaktadır. O şiir yazma konusunda asrının en hünerlisi olarak kabul edilir. Rakbü’ş-Şâmî’nin (Hacca giden kafilelerin) kadısı olarak da görev yapmıştır. Muhammed b. Yusuf, ilme gönül vermiş bir aileye mensuptur. Dedesi, babası, kardeşi devrin önemli âlim ve ediplerindendir. Kerîmî’ye ait olan, matbû olmayan bir divan tespit ettik. Divan’da yer alan şiirler, medh, gazel, mersiye ve hicv şeklindedir. Şiilerin çoğunda Kerîmî hoca ve muasırlarını övmektedir. Şair, kadılık görevini üstelenme tarihi, Dimeşk şehri ve o dönemde ed-Diyâru’r-Rûmiyye olarak tanınan Türkiye’ye geliş tarihlerinden bahsetmektedir. Bu divan belli bir döneme ışık tutan önemli bir tarihi belge hükmündedir. Kerîmî’nin divanı biyografi kitaplarında atıf yapılmanın dışında hak ettiği ilmi ilgiyi görmemiştir. Bu araştırma seksenden fazla kaside içeren Divan’dan örnekler sunmaktadır. Matbu kitaplarda bu divandan sadece birkaç beyit yer almaktadır. Ancak bu beyitlerin bir kısmında hatalar bulunmaktadır. Araştırmada mahtût nüshalardan hareketle bu hataların tashihi yapılacaktır. Mahtût ve matbu nüshalarda yer alan şiirler bir araya getirilirken tümevarım metodu kullanılmıştır. Hayatı ve şiirlerini tespitte ise tanımlayıcı metot kullanılmıştır. Şiilerin tahlili ve şairin hedeflerini tespitte ise tahlili metot kullanılmıştır.
Keywords
Abstract
This research deals with the POETRY of a scientist of the twelfth century AH, the writer, poet, Muhammad bin Yusuf al-Karimi al-Dimashqi (1068 AH), and the poems he left. Where he was nicknamed "The Writer of Age" and one of the best prose and systems writers, and he was the most talented of poetry casters in his time, and the guardian of the Levant district of Rakb in Damascus, and From the descendants of scholars, his father, grandfather, and brother are all of the best literary scholars. The researcher stood on a complete unprinted poetry book by Al-Karimi, whose topics and purposes varied between praise, spinning, lament and satire. Most of it came in the praise of a large number of scholars from its professors and contemporaries, and dates in some of it to the dates of their accession to the position of judiciary or their arrival to the city of Damascus or the Roman lands (Turkey now). This Diwan (a book of poetry) is a historical document dating to an important period. This Diwan did not receive its share of study, except for what was mentioned by reference to it in the books of translations. This research sheds light on this Diwan, and mentions samples of the poems contained in it which exceeded eighty poems, knowing that this Diwan does not have it in the printed references except for a few poetic verses, and some corrections have occurred in it that I made in this research, by referring to the manuscript copy. I followed the inductive approach in tracking each of his poetry in the printed and manuscript references, the descriptive approach in defining his life and poetry, and the analytical approach in analyzing these poems and identifying his poetic purposes.
Keywords
- Alkaraz, A. A. (2020). Te’kîdu’l-medh bimâ yuşbihu’z-zem ve te’kîdu’z-zem bimâ yuş- bihu’l-medh. Karatay Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4, 151-168.
- Bağdâdî, İ. b. M. (1951). Hediyyetü’l-‘ârifîn. Dâru İhyaâ-i’t-Türâsi’l-Arabi.
- İbn Düreyd, M. b. el-H. (1987). Cemhertü’l-luga. Dârü’l-ilmi’l-Melayîn.
- Kehhâle, Ö. R. (1957). Mu’cemü’l-müellifîn. Dâru İhyâ-i’t-Türâsi’l-Arabi.
- Kencî, M. b. A. (1997). Buluğu’l-münâ fî terâcimi ehli’l-ğınâ fî karni’s-selisi’l-âşir el-hicrî. Dâru’l-Maârif.
- Maiga, M. A. (2022). Batı Afrika Arap şiirlerinde kullanılan iktibâs ve telmih sanatlarını dinî metinlerarasılık bağlamında okumak. Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 27(1), 53-78.
- Makkarî, A. b. M. (1968). Nefhu’t-tîb (9. Baskı). Dâru Sâdır.
- Muhibbî, M. E. (2005). Nefhatü’r-reyhâne ve reşhatü tılâ’i’l-hâne (8. Baskı). Dârü’l- Kutubi’l-İlmiyye.
- Râzî, E. B. (2002). el-Hâvî fi’t-tıb (8. Baskı). Daru İhyâ-i’t-Türâsi’l-Arabi.
- Ziriklî, H. b. M. (2002). el-A’lâm (85. Baskı). Dârü’l-İlmi’l-Melayîn.
