Author :
Abstract
Bu çalışmanın amacı; eğitim örgütlerinde öğretmenlerin kırıldığı, üzüldüğü durumları tespit ederek örgütsel kırılganlık düzeylerini ortaya çıkaracak bir ölçek geliştirmektir. Bu amaçla farklı kademelerde görev yapan öğretmenlerle birebir görüşmeler yapıldı. Okullarında onları üzen, kıran, yoran, strese sokan durumlar soruldu. Cevaplar analiz edilmiş ve öğretmenlerin örgütsel kırılganlık düzeylerini ölçmeye yönelik 64 maddelik madde havuzu oluşturulmuştur. Madde havuzu, uzman görüşleri için 3 akademisyen (3 eğitim yönetimi uzmanı), 5 doktorant (2 eğitim yönetimi doktorantı, 3 ölçme değerlendirme doktorantı), 1 öğretmen olmak üzere 9 uzmana gönderilmiştir. Uzmanlardan istenen her maddenin yapı ile ne derece ilgili (3, ilgili; 2, kısmen ilgili; 1, ilgili değil) olduğunu ve olası maddelerin hedef kitle açısından ne derece açık (3, açık; 2, kısmen açık; 1, açık değil) olduğunu ilgili sayıyı işaretlemek suretiyle değerlendirmeleri istenmiştir. Uzmanlardan maddeler üzerinde düzeltme yapmaları ve maddeler dışında eklenmesini istedikleri maddeleri de belirtmeleri istenmiştir. Çalışmada uzman değerlendirmeleri kapsam geçerlik indeksi tekniklerinden Lawshe (1975) tekniği ile incelenmiştir. Çalışmada 9 uzmanın görüşü alındığından KGİ 0,75’in altında olan maddeler uygun değil; 0,75 ve üstü olan maddeler ise uygun olarak belirlenmiştir. Buna bağlı olarak 23 madde kapsam geçerlik indekslerinin düşük olması sebebiyle elenmiştir. Yapılan çalışmalar sonucunda toplam 41 maddelik ön deneme formu oluşturulmuştur. Uzman görüşleri ışığında düzenlenen ve 41 maddeden oluşan 5’li likert tipi ölçeğin nihai deneme formu 301 öğretmene uygulanmıştır. Açımlayıcı Faktör Analizinin (AFA) temel sayıltıları sınanmış; “Yönetim Kaynaklı Kırılganlık”, “Duygusal Kırılganlık”, “Adaletsizlik Kaynaklı Kırılganlık”, “Önemsenmeme Kaynaklı Kırılganlık”, “Çalışma Koşulları Kaynaklı Kırılganlık” ve “Şikâyet Kaynaklı Kırılganlık” isimli 6 faktörlü bir yapı elde edilmiştir. Açıklanan toplam varyansın beş faktörde %61 olduğu tespit edilmiştir. Çok faktörlü bu yapıda hesaplanmış olan tabakalı Cronbach Alfa güvenirlik katsayısı 0.88 olarak bulunmuştur. Elde edilen bulgular ışığında, geliştirilen ölçeğin öğretmenlerin örgütsel kırılganlıklarını ortaya koymak için kullanılmaya uygun, geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords
Abstract
The purpose of this study is to identify the situations in which teachers are broken and upset in educational organizations. For this purpose, one-on-one interviews were conducted with teachers working at different levels. They were asked about the situations that upset, break, tire and stress them in their school. The answers were analyzed and an item pool of 64 items was created to measure teachers' organizational vulnerability levels. The item pool was sent to 9 experts, including 3 academicians (3 education administration specialists), 5 doctorates (2 education administration doctorates, 3 assessment and evaluation doctorates), 1 teacher for expert opinions. Experts were asked to make corrections on the items and to indicate the items they would like to be added in addition to the items. In the study, expert evaluations were examined using the Lawshe (1975) technique, which is one of the content validity index techniques. Since the opinion of 9 experts was taken in the study, items with a KGİ below 0.75 are not appropriate; Items with 0.75 and above were determined as appropriate. Accordingly, 23 items were eliminated due to their low content validity indices. As a result of the studies, a pre-trial form consisting of 41 items was created. The final trial form of the 5-point Likert-type scale, which was organized in the light of expert opinions and consisted of 41 items, was applied to 301 teachers. The basic assumptions of Exploratory Factor Analysis (EFA) were tested; A structure with 6 factors was obtained, namely "Managerial Vulnerability", "Emotional Vulnerability", " Vulnerability Due to Injustice", "Vulnerability Due to Ignorance", "Vulnerability Due to Working Conditions" and "Vulnerability Due to Complaints". It was determined that the total variance explained was %61 in five factors. The stratified Cronbach Alpha reliability coefficient calculated in this multifactorial structure was found to be 0.88. In the light of the findings, it was concluded that the developed scale is a valid and reliable measurement tool suitable for use to reveal the organizational fragility of teachers.
Keywords
- Anıl, D., Güler, N. (2006). İkili karşılaştırma yöntemi ile ölçekleme çalışmasına bir örnek. Hacet- tepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30 (30), 30-36.
- Bayraktar, K. S. (2019). Antrenörlerin sosyal iyi oluş düzeylerinin psikolojik kırılganlığa olan etkisi [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dalı.
- Brown, B. (2012). Daring greatly: How the courage to be vulnerable transforms the way we live. love. parent. and lead. Gotham Books.
- Brown, T. A. (2015). Confirmatory factor analysis for applied research. Guilford publications.
- Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi. 32 (32), 470-483.
- Doğan, N. ve Başokçu, T. O. (2010). İstatistik bakış açısı için faktör analizini ve kategorileme analizini analiz etme. Eğitim ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 1 (2), 65-71.
- Ferreira. R. J. (2013). Predictors of social vulnerability: A multilevel analysis. Published by ProQuest LLC. [Doctor of philosophy]. Kent School of Social Work University:.
- Fineman, M. A. & J. W. Fineman (Ed.) (2017). Vulnerability and the legal organization of work. Newyork: Routledge.
- Fornell, C., & Larcker D. F. (1981). Evaluating structural equation models with un observable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18 (1), 39-50.
- Geist, R. (2005). Vulnerability to psychopathology: Risk across the lifespan. Can child adolesc Psychiatr Rev. 14 (4), 124.
- Güncel Türkçe Sözlük. (2022). Kırılgan. Erişim adresi: https://sozluk.gov.tr/
- Ingram, R. & Price J. M. (Ed.) (2010). Vulnerability to psychopathology: risk across the lifespan. Guil- ford Press.
- İnandı, Y. ve Yıldız, S. (2014). Lise okul yöneticilerinin okullarda şiddeti önleme yeterlikleri: mersin ili örneği. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4 (2), 137-147.
- Kan, A. (2008). Psikolojik değişkenleri ölçmek için kullanılan ölçekleme yaklaşımları üzerine bir karşılaştırma. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 4 (1), 2-18.
- Karabulut, N. (2021). Öğretmenlerin örgütsel kırılganlığı ve özgüven ile ilişkisi *Yayımlanmamış doktora tezi]. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Kelchtermans, G. (1996). Teacher vulnerability: Understanding its moral and political roots. Cambridge Journal of Education, 26 (3). 307-323. http://dx.doi: 10.1080/0305764960260302
- Lawshe, C. H. (1975). A quantitative approach to content validity. Personnel psychology. 28(4). 563-575.
- Liu, C. (2014). Measuring social vulnerability of Chinese coastal [Degree of Master]. Delaware Uni- versity.
- Mechanic, D. & Tanner, J. (2007). Vulnerable people. groups. and populations: Societal view. Health Affairs. 26 (5). 1220-1230. http://dx.doi:10.1377/hlthaff.26.5.1220.
- Özdamar, K. (2004). Tabloların oluşturulması, güvenirlik ve soru analizi. Paket programlarla istatistik- sel veri analizi-1. Kaan Kitabevi.
- Palmer, P. J. (1998). The courage to teach: Exploring the inner landscape of the teacher’s life. Jossey- Bass.
- Scanlon. A. & Lee. G. A. (2007). Theuse of the term vulnerability in acutecare: why does it differ sand what does it mean? Australian Journal of Advanced Nursing, 24 (3), 54.
- Shı Y.. Shı C.. Sun L.. Xu S.. Wang J. (2009). Vulnerability characteristics and ınfluence factors of natural disasters in the coastland. China population. Resources and Environment, 19 (5), 148-153.
- Tabachnick. B. G. & Fidell. L. S. (2020). Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı. (Çev.: Prof. Dr. Mustafa Baloğlu). Nobel Akademik Yayıncılık.
- Tezbaşaran, A. (2004). Likert tipi ölçeklere madde seçmede geleneksel madde analizi teknikleri- nin karşılaştırılması. Türk Psikoloji Dergisi, 19 (54), 77-87.
