Author :
Abstract
Tarihsel açıdan matematik ve kültür ilişkisi incelendiğinde gelişimlerinin birbirlerinden bağımsız olmadığı, uyum içerisinde ilerledikleri ve karşılıklı olarak birbirlerini güçlendirdikleri görülmektedir. Kültürel birikimlere paralel olarak ilerleyen matematiğin sadece okullarda öğrenilenlerle sınırlı olmayıp günlük yaşamdaki yerini, önemini ve kullanım sıklığını etkili bir biçimde ortaya koyan matematiksel modelleme uygulamaları da gün geçtikçe değer kazanmaktadır. Etnomodelleme ise kökleri kültürel eserlerin derinliklerine kadar işlemiş olan matematiksel fikir, olgu ve uygulamaların etnomatematiksel olarak ortaya çıkarılmasında ve incelenmesinde matematiksel modellemeden yararlanan bir yaklaşımdır. Bu çalışmanın amacı Türk kültürel tarihinde bulunan çeşitli durumlar, olgu ve olaylardan esinlenilerek ve model oluşturma etkinliklerinin prensiplerinden yararlanılarak oluşturulmuş etnomodelleme örneklerini sunmaktır. Bu yaklaşımın eğitimde etkili bir şekilde kullanılmasıyla öğrenciler geçmiş dönemlerde üretilmiş ve kullanılmış kültürel eserleri fark ederek kendi kültürel tarihlerine farkındalıkları artar, matematiğin sadece günümüzde olmazsa olmaz bir günlük yaşam aracı olmayıp geçmişte de önemli bir yere sahip olduğunu idrak ederler. Ayrıca matematiksel modellemenin de işe katılmasıyla okulda edindikleri akademik matematiksel bilgilerin gerçek dünyadaki kullanım yerlerini ve hayati önemini de kavramış olurlar.
Keywords
Abstract
When the relationship between mathematics and culture is examined historically, it is seen that their development is not independent of each other, they progress in harmony and mutually reinforce each other. Mathematical modeling applications that show the place, importance, and frequency of use of mathematics in daily life, not only limited to what is learned in schools, are gaining value day by day. Ethnomodelling is an approach that uses mathematical modeling to reveal and analyze mathematical ideas, facts and practices that are deeply rooted in cultural artifacts. The aim of this study is to present examples of ethnomodelling, inspired by various situations, facts, and events in Turkish cultural history, and utilizing the principles of model building activities. With the effective use of this approach in education, students become aware of the cultural artifacts produced and used in the past, and increase their awareness of their own cultural history. In addition, with the participation of mathematical modeling, they will understand the real-world usage and vital importance of the academic mathematical knowledge they have acquired at school.
Keywords
- Altun, M. (2008). Liselerde matematik öğretimi. AlfaYayınları.
- Arseven, A. (2019). Matematik öğretmenleri ve öğretmen adayları için matematik öğretim yöntemleri. Pegem Akademi.
- Barton, B. (1996). Ethnomathematics: Exploring cultural diversity in mathematics. Re- searchSpace@Auckland. (https://researchspace.auckland.ac.nz/handle/2292/2332)
- Baykul, Y. (2014). Ortaokulda matematik öğretimi (5-8. Sınıflar). Pegem Akademi.
- Bishop, A. (1994). Cultural conflicts in Mathematics education: Developing a research agenda. For the Learning of Mathematics. 14(2), 15-18.
- D'Ambrosio, U. (1985). Ethnomathematics and its place in the history and pedagogy of mathematics. For the learning of Mathematics. 5(1), 44-48.
- D'Ambrosio, U. (2001). In my opinion: What is ethnomathematics, and how can it help children in schools?. Teaching children mathematics. 7(6), 308-310.
- D'Ambrosio, U. (2006). Ethnomathematics: Link between traditions and modernity. Brill.
- D'Ambrosio, U. (2018). The program ethnomathematics: Cognitive, anthropological, historic and socio-cultural bases. PNA, 12(4), 229-247.
- De Corte, E. (2004). Main streams and perspectives in research on learning (mathema- tics) from instruction. Applied Psychology, 279-310.
- Dost, Ş. (Ed.). (2019). Matematik eğitiminde modelleme etkinlikleri. Pegem Akademi.
- Gerdes, P. (1998). On culture and mathematics teacher education. Journal of Mathematics Teacher Education. 1(1), 33-53.
- Gravemeijer, K. (2002). Preamble: From models to modelling. In K. Gravemeijer, R. Lesrer, B. Oers, and L. Verschaffel (Eds.), Symbolizing, Modeling and Tool Use in Mathematics Education (pp. 7-22). Kluwer Academic Publishers.
- Güreş, H. (2019). Farklı kültürel değerlere sahip ortaokul 7. sınıf öğrencilerin matematiksel düşüncelerinin incelenmesi: Bir etnomatematik uygulaması. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Güzel, E. B., Dede, A. T., Hıdıroğlu, Ç. N., Ünver, S. K., ve Çelik, A. Ö. (2016). Matema- tik eğitiminde matematiksel modelleme: araştırmacılar, eğitimciler ve öğrenciler için. Pegem Akademi.
- Haines, C., & Crouch, R. (2007). Mathematical modelling and applications: Ability and competence frameworks. In W. Blum, P. L. Galbraith, H. Henn, and M. Niss (Eds.), Modelling and Applications in Mathematics Education (pp. 417- 424). Springer.
- Hersh, R. & John-Steiner, V. (2016). Matematik aşkı. Doruk Yayınevi.
- Hıdıroğlu, Ç. N., ve Hıdıroğlu, Y. Ö. (2016). Modelleme Yaklaşımlarına Bütüncül Bir Bakış ve Yeni Bir Öğrenme Modeli Önerisi: HTTM Modeli ve Kuramsal Temeli. https://www.researchgate.net/publication/309611764
- Karaçay T., (1985). Matematik öğretiminin bugünkü durumu ve değerlendirilme- si.(Ed.) Ergen N., Ortaöğretim kurumlarında matematik öğretimi ve sorunları. TED Yayınları.
- Lesh, R. A., & Doerr, H. (2003). Foundations of model and modelling perspectives on mathematic teaching and learning. In R. A. Lesh, and H. Doerr (Eds.), Beyond constructivism: Models and modelling perspectives on mathematics teaching, learning and problem solving (pp. 3-33). Lawrence Erlbaum.
- Orey, D. C. & Oliveira Cortes, D. P. D. (2020a). Unity in differences: Reflections on the doing of ethnomodelling and dialogue through connecting ethnomathematics and modelling. In Ethnomathematics in Action (pp. 197-209). Springer.
- Rosa, M., Orey, D. C., & Oliveira Cortes, D. P. D. (2020b). Resignifying function con- cept: a mixed methods study to understand the contributions of the dialogic approach of ethnomodelling. In Mathematical modelling education and sensemaking (pp. 107-116). Springer.
- Pais, A. & Mesquita, M. (2013). Ethnomathematics in non-formal educational settings: The urban boundaries project. Revista Latinoamericana de Etnomatemática, 6(3), 134-144.
- Parekh, B., (2002). Çokkültürlülüğü yeniden düşünmek. Phoenix Yayınevi.
- Rosa, M., Shirley, L., Gavarrete, M. E., & Alangui, W. V. (Eds.). (2017). Ethnomathematics and its diverse approaches for mathematics education. Springer.
- Rosa, M., & Orey, D. C. (2012). Ethnomodeling: The pedagogical action of ethnomat- hematics as a program. Cuadernos de Investigación y Formación en Educación Matemática.
- Rosa, M., & Orey, D. C. (2013a). Ethnomodelling as a methodology for ethnomathema- tics. In Teaching mathematical modelling: Connecting to research and practice (pp. 7788). Springer.
- Rosa, M., & Orey, D. C. (2013b). Ethnomodelling as a research lens on ethnomathema- tics and modelling. In Eaching mathematical modelling: Connecting to research and practice (pp. 117-127). Springer.
- Orey, D. C., & Rosa, M. (2015). Modelling the wall: The mathematics of the curves on the wall of Colégio Arquidiocesano in Ouro Preto. Mathematical modelling in education research and practice (pp. 593-603). Springer, Cham.
- Rosa, M., & Orey, D. C. (2016). Humanizing mathematics through ethnomodelling. Journal of Humanistic Mathematics, 6(2), 3-22.
- Rosa, M., & Orey, D. C. (2017). Ethnomodelling as the mathematization of cultural practices. Mathematical Modelling and Applications (pp. 153-162). Springer, Cham. K1
- Türk Dil Kurumu. (2022). TDK büyük Türkçe sözlük, http://tdkterim.gov.tr/bts/, (21 Haziran 2022).
- Umbara, U., Wahyudin, W., & Prabawanto, S. (2021a). How to predict good days in farming: ethnomathematics study with an ethnomodelling approach. Journal of Research and Advances in Mathematics Education, 6(1), 71-85.
- Umbara, U., Wahyudin, W., & Prabawanto, S. (2021b). Exploring ethnomathematics with ethnomodeling methodological approach: How does cigugur indigenous people using calculations to determine good day to build houses. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 17(2), em1939.
- Van De Walle, J. A., Karp, K. S. & Bay-Williams, J. M. (2010). Elementary and middle school mathematics: Teaching developmentally. MA: Allyn ve Bacon.
- Verschaffel, L., Greer, B., & De Corte, E. (2002). Everyday knowledge and mathematical modeling of school word problems. K. P. Gravemeijer, R. Lehrer, H. J. Van Oers, and L. Verschaffel (Eds.), Symbolizing, Modeling and Tool Use in Mathematics Education (pp. 171-195). Kluwer Academic Publishers.
- Villa-Ochoa, J. A., & Berrío, M. J. (2015). Mathematical modelling and culture: An em- pirical study. Mathematical modelling in education research and practice (pp. 241250). Springer.
- Yazıcı, E. Z. (2021). Etnomatematik Uygulamalarında Kültür ve Matematiğin Gerçekçi Ma- tematik Eğitimi Çerçevesinde İncelenmesi. [Yayınlanmamış Doktora Tezi]. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri enstitüsü.
- Yıldırım, C. (1996). Matematiksel düşünme. Remzi Kitabevi.
