Author :
Abstract
Halkı eğlendirmek, bilinçlendirmek ve hoş vakit geçirmelerini sağlamak gibi amaçlarla köy, kasaba ve kent meydanlarında oynanan oyunlara “seyirlik oyunlar” adı verilmektedir. Asırlar boyunca oynana gelen seyirlik oyunlar, usta-çırak ilişkisi içinde kuşaktan kuşağa aktarılarak gelenek halini almıştır. Geleneksel Türk seyirlik oyunları; meddah, kukla, orta oyunu, tuluat tiyatrosu, köylü oyunları ve Karagöz’dür. Bu oyunlar, seyircileri ve aktörleri olmaları bakımından ortaklık göstermektedirler. “Temsil” adı verilen taklit, Türk seyirlik oyunlarının en önemli ögelerinden biridir. Seyirlik oyun geleneği, gelişen teknoloji ve değişen sosyal hayatla birlikte zayıflamıştır. Eski devirlerde Ramazan geceleri, bayramlar, düğünler gibi özel günlerde sahnelenen seyirlik oyunlar, günümüzde yerini büyük ölçüde sinema, televizyon ve internet gibi kitle iletişim araçlarına bırakmıştır. Bu çalışmada önce Karagöz oyunu hakkında genel bilgiler verilecektir. Ardından Karagöz oyununun medya ve medya araçlarıyla olan ilişkisi ele alınarak bu geleneksel oyunun televizyon dizilerine yansıması, TRT1’de yayımlanan Gönül Dağı dizisi örneği üzerinden incelenecektir. Sonuç bölümünde ise Karagöz oyununun kitle iletişim aracı olan televizyonda yer almasının geleneğin canlandırılması ve aktarılmasında ne ölçüde etkili olabileceği medya ve kültür ilişkileri göz önünde bulundurularak değerlendirilecektir.
Keywords
Abstract
The plays staged in village, town, and city squares with the aim of entertaining, raising awareness, and generating amusement are commonly referred to as "spectacular plays." This tradition has been practiced for centuries, passed down from generation to generation in a master-apprentice relationship. The traditional Turkish spectacular plays include meddah, kukla, orta oyunu, tuluat, köylü oyunları, and Karagöz. These plays show commonality in terms of their audiences and actors with "representation" (the name given to imitation) being one of the most important elements. The tradition of spectacular plays has weakened with the development of technology and changes in social life. In the past, people used to have fancy plays on special days such as Ramadan nights, holidays, and weddings. Nowadays, they use things like movies, TV and the internet to do so. This study will present the primary introductory details about the Karagöz play, discuss the relationship between the Karagöz play and media and media tools and examine the reflection of this traditional play on television series through the example of the Gönül Dağı series broadcast on TRT1. The section will evaluate the extent to which the presence of the Karagöz play on TV a mass communication can tool, be effective in reviving and transmitting the tradition by considering media and culture relations in the conclusion.
