AHMET HAMDİ TANPINAR’IN ŞİİRLERİNDE RÜYA, ZAMAN VE EŞİK KAVRAMLARI VE BU KAVRAMLARIN BİRBİRLERİYLE İLİŞKİLERİ
Author :
Abstract
Bu çalışmada, pek çok edebi türde eser veren Ahmet Hamdi Tanpınar’ın şiirleri, rüya, zaman ve eşik kavramları açısından incelenecektir. Tanpınar, kendi hayat görüşleri doğrultusunda şiirler yazmış bir şairimizdir. Bergson, Jung, Freud, Bachelard gibi isimlerden hayat görüşleri ve felsefeleri açısından etkilenen ve bu etkilenişleri şiirlerinde hissettiren şair, 80 civarındaki şiirlerinin tamamına yakınında, bu kavramları kullanmayı bir gelenek hâline getirmiştir. Tanpınar’ın edebi ve kültürel yapısında Fransız edebiyatı ve kültürünün, Ahmet Haşim’in, Yahya Kemal’in etkileri görülür. Bu bağlamda sembolist, empresyonist şiirler yazan şair, pek çok şiirinde bir rüya hali içinde, var olan zamandan farklı olan, sanal olarak adlandırılabilecek bir zamanda, kendi deyimiyle bir “eşikte” dir. Çalışmada yöntem olarak literatür ve ikinci elden kaynak taraması metodu kullanılmış, bunun yanı sıra Tanpınar’ın kendi günlüklerinden de yararlanılmıştır. Bu çalışma ile mevcut kavramların kullanılışı ile ilgili örnekler vesilesiyle Tanpınar’ın şiir evreni hakkında genel bir yargıya ulaşmak da mümkün olacaktır.
Keywords
Abstract
In this study, poems of Ahmet Hamdi Tanpınar, who has many literary works, will be analysed in terms of dream, time and verge. Tanpınar is a poet who writes poems with his own point of view. The poet, who was affected by Bergson, Jung, Freud, Bachelard in terms of world view and philosophy, has a tradition of using these terms in his nearly 80 poems. In his literary and cultural structure, affect of French literature, Ahmet Haşim, Yahya Kemal are seen. In this context, the poet, having symbolist and impressionist poems, is in a dream mood, in a different time from the real one that can be named as virtual, on a verge. In the study, literature analysing and second hand source scanning was used and also Tanpınar's diaries were benefited. In addition to this, thanks to the examples about how to use the subjects, it is possible to have a general idea about Tanpınar's poem world.
Keywords
- Asiltürk, Baki, (2012). Tanpınar’ın Mektup ve Günlüklerinde Şiirle İlgili Düşünceleri, TYB Aka- demi Dil Edebiyat ve Sosyal Bilimler Dergisi, İstanbul.
- Asna, Burçin, (2015). Ahmet Hamdi Tanpınar’ın “Ne İçindeyim Zamanın” Adlı Şiirinde İmgeye Dayalı Felsefik Yaklaşımlar, Siirt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Siirt.
- Balcı, Yunus, (2009). Bir Sanatkârın Bilim Adamı Olarak Portresi: Ahmet Hamdi Tanpınar, Turkish Studies International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 4 / 1-I Winter, 2009, p.5-28, ANKARA / TURKEY
- Coşkun, Betül, (2010). Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Poetikasının Temel Yapı Taşı Olarak Rüya, Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, İstanbul.
- Çandır, Kazım, (2013). Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Şiir Hakkındaki Düşünceleri, KAREFAD Karatekin Edebiyat Fakültesi Dergisi, Çankırı.
- Çetin, Nurullah, (2006). Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Şiiri, Hece Aylık Edebiyat Dergisi, Ankara.
- Enginün, İnci; Kerman, Zeynep, (2007). Ahmet Hamdi Tanpınar, Günlüklerin Işığında Tanpı- nar’la Başbaşa, Dergâh Yayınları, İstanbul.
- Enginün, İnci, (2008). Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı, Dergâh Yayınları, İstanbul.
- Enginün, İnci, (2012a). Yeni Türk Edebiyatı Tanzimat’tan Cumhuriyet’e, Dergâh Yayınları, İs- tanbul.
- Enginün, İnci, (2012b). Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları 2, Dergâh Yayınları, İstanbul.
- Kaplan, Mehmet, (2015). Yavaş Yavaş Aydınlanan Tanpınar, Dergâh Yayınları, İstanbul.
- Kaplan, Mehmet, (2001). Tanpınar’ın Şiir Dünyası, Dergâh Yayınları, İstanbul.
- Karçığa, Servet, (2014). Tanpınar’ın Şiirlerinde Eşik Kavramı, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Ordu.
- Korkmaz, Ramazan, (2007). Yeni Türk Edebiyatı El Kitabı 1830- 2000, Grafiker Yayınları, Anka- ra.
- Korkud, Refik, (1970). Türk Edebiyatında Şairler ve Yazarlar, İş Matbaacılık, Ankara.
- Korkut, Ece, (2009). Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Şiir Dili ve Evreni, Hacettepe Üniversitesi, Ede- biyat Fakültesi Dergisi, Ankara.
- Moran, Berna, (2007). Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış, İletişim Yayınları, İstanbul.
- Necatigil, Behçet, (2007). Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü, Varlık Yayınları, İstanbul.
- Özer, Elif Emine, (2006). Tanpınar’ın Şiir Anlayışı ve Şiirinin Kaynakları Üzerinde Bir İncele- me, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Denizli.
- Sakallı, Cemal, (2012). Edebiyat Tarihçisi Olarak Tanpınar, Mersin Üniversitesi Dil ve Edebiyat Dergisi, Mersin.
- Şahin, İbrahim, (2012). Ahmet Hamdi Tanpınar, Haz ve Günah, Bir Tanpınar Yorumu, Kapı Yayınları, İstanbul.
- Tanpınar, Ahmet Hamdi, (2006). Antalya’lı Genç Kıza, Hece Aylık Edebiyat Dergisi, Ankara.
- Tanpınar, Ahmet Hamdi, (2011). Edebiyat Üzerine Makaleler, Dergâh Yayınları, İstanbul.
- Tanpınar, Ahmet Hamdi, (2014). Bütün Şiirleri, Dergâh Yayınları, İstanbul.
- Tunç, Gökhan, (2009). Yahya Kemal ve Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Poetikalarının Değerlendi- rilmesi, Karadeniz Araştırmaları, Cilt: 6 Sayı: 21, Ankara.
- Uçman, Abdullah, (2012). Ölümünün 50. Yılında Ahmet Hamdi Tanpınar’ı Hatırlamak, TYB Akademi Dil Edebiyat ve Sosyal Bilimler Dergisi, İstanbul.
