Author :
Abstract
Bu çalışma, son yıllarda çağdaş performans pratiklerinde önemli bir araç olarak kullanılan çizgi film estetiğinin, postdramatik tiyatro açısından izleyici algısı üzerindeki etkilerini kuramsal açıdan incelemektedir. Hans-Thies Lehmann’ın kavramsallaştırdığı postdramatik tiyatro anlayışı; dramatik metne bağlı temsiliyetin çözülmesini, sahne öğelerinin özerkleşmesini ve temsil yerine deneyimin merkezileştiği bir tiyatro dili önerir. Bu yapı, izleyici ile sahne arasındaki etkileşimi yeniden kurarak, alımlayıcıyı pasif bir tanıktan aktif bir algı öznesine dönüştürür. Bu bağlamda çizgi film estetiği; abartılı jestler, stilize beden kullanımı, eşzamanlı ses-görüntü eşleşmeleri ve zamansal-mekânsal deformasyon gibi unsurlar aracılığıyla, yalnızca görsel çeşitlilik sunmaz; aynı zamanda izleyiciyle kurulan algısal bağın biçimlenmesinde işlevsel bir rol üstlenir. Bu estetik yönelim, özellikle görsel-anlatı temelli performanslar üreten Miwa Matreyek’in sahnelemelerinde olduğu gibi, dijital beden ve animasyonun iç içe geçtiği anlatı dışı biçimler aracılığıyla, izleyici deneyimini çok katmanlı bir hâle getirir. Matreyek’in çalışmaları, postdramatik tiyatrodaki sahnelemenin görsel-işitsel yapısını geliştirirken, çizgi film estetiğinin sahneleme içindeki kurucu gücünü de açığa çıkarmaktadır. Bu araştırma, çizgi film estetiğinin yalnızca popüler anlatı yaklaşımlarının sınırlarını aşan bir görsel yaklaşım değil; izleyicinin duyusal ve düşünsel katılımını sağlayan, güncel sahne tekniklerinde önemli ve katmanlı bir algı biçimi olarak nasıl önem kazandığını kuramsal bir çerçevede analiz etmektedir. Bu bağlamda çalışma, postdramatik sahneleme biçimlerinin dönüşen izleyici deneyimiyle nasıl yeniden tanımlandığını görsel bir estetik üzerinden irdelemeyi amaçlamaktadır. Böylelikle, çağdaş tiyatro estetiğinde çizgi film estetiği ile dijital performansın kesişim noktaları görünür kılınmakta; yeni bir seyir biçiminin imkânları tartışmaya açılmaktadır.
Keywords
Abstract
This study theoretically examines the impact of cartoon aesthetics, a significant tool in contemporary performance practices in recent years, on audience perception from the perspective of postdramatic theatre. Hans-Thies Lehmann’s conceptualization of postdramatic theatre proposes a theatrical language where representation tied to the dramatic text is dissolved, stage elements gain autonomy, and experience, rather than representation, is centralized. This structure re-establishes the interaction between the audience and the stage, transforming the recipient from a passive witness into an active subject of perception. In this context, cartoon aesthetics, through elements such as exaggerated gestures, stylized body use, synchronized sound-image matches, and spatiotemporal deformation, not only offer visual diversity but also assume a functional role in shaping the perceptual bond with the audience. This aesthetic orientation, particularly in performances producing visual-narrative based works like those of Miwa Matreyek, enriches the audience experience through non-narrative forms where digital body and animation intertwine. Matreyek’s works develop the audiovisual structure of staging in postdramatic theatre, while also revealing the constructive power of cartoon aesthetics within staging. This research theoretically analyzes how cartoon aesthetics gain importance not merely as a visual approach that transcends the boundaries of popular narrative approaches, but as a significant and layered form of perception in current stage techniques that ensures the audience's sensory and intellectual participation. In this context, the study aims to examine how postdramatic staging forms are redefined through a transforming audience experience via a visual aesthetic. Thus, the intersection points of cartoon aesthetics and digital performance in contemporary theatre aesthetics are made visible, and the possibilities of a new mode of spectatorship are opened for discussion.
