Author :
Abstract
Gotik ve grotesk estetiği sinema anlatısının merkezine alan Tim Burton, etkileyici yapıtlarıyla dikkat çekmektedir. Yönetmenin özgün üslubunu tanımlamada karakterler, mekânlar ve nesneler arasında kurulan ilişkisellik önemli bir yer tutmaktadır. Sinema anlatısında mekân ve nesneleri aktif birer araç olarak kullanan Burton, bu unsurları karakterlerin içsel dünyasını, psikolojik gerilimlerini ve varoluşsal çıkmazlarını yansıtan dinamik bileşenler haline getirerek içeriksel derinliği artırır. Bu bağlamda yönetmenin Beetlejuice (1988) (Beterböcek) filminde yer verdiği heykeller, hem biçim hem anlam hem de film içeriğine katkıları yönünden önemli bir inceleme alanı sunmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Tim Burton’ın Beetlejuice filminde kullanılan heykelleri modern heykel sanatı perspektifinden değerlendirmek; filmin konusu, sinematik dili ve anlatısıyla bağıntılı yönlerini ortaya koymak; söz konusu heykellerin filme hem görsel hem de içeriksel açıdan sağladığı katkıları analiz etmektir. Bu amaç doğrultusunda çalışma, nitel araştırma yaklaşımı kapsamında görsel analiz ve karşılaştırmalı sanat tarihi yöntemi kullanılarak yürütülmüş; heykellerin biçimsel özellikleri, estetik referansları ve psikanalitik bağlamdaki etkileri, ilgili sanatçı örnekleri ile karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Organik formlardan esinlenen ancak doğrudan tanımlanamayan biçimlerde tasarlanan bu heykellerin, sürrealist ve biyomorfik heykel anlayışlarıyla ilişkili olduğu; Hans Arp, Henry Moore, Alberto Giacometti ve Isamu Naguchi gibi sanatçıların yapıtlarıyla biçimsel ve kavramsal benzerlikler taşıdığı tespit edilmiştir. Ayrıca bu heykeller, psikanalitik bağlamda “tekinsizlik” duygusunu tetikleyen ikincil unsurlar olarak, filmin atmosferi ve anlatı bütünlüğü ile doğrudan ilişkilendirilmektedir.
Keywords
Abstract
Tim Burton, who places Gothic and grotesque aesthetics at the center of cinematic narrative, has drawn considerable attention with his striking works. A defining element of the director’s distinctive style lies in the relational interplay established between characters, settings, and objects. Utilizing space and objects as active agents within the cinematic narrative, Burton transforms these elements into dynamic components that reflect the characters’ inner worlds, psychological tensions, and existential dilemmas, thereby enhancing the narrative’s depth. In this context, the sculptures featured in Burton’s Beetlejuice (1988) present a significant field of study in terms of their form, meaning, and contributions to the film’s content. The aim of this study is to evaluate the sculptures used in Tim Burton’s Beetlejuice from the perspective of modern sculpture, to reveal their connections with the film’s subject, cinematic language, and narrative, and to analyze their contributions to the film both visually and contextually. For this purpose, the research was conducted within the scope of a qualitative approach, employing visual analysis and comparative art history methods. The formal characteristics, aesthetic references, and psychoanalytic implications of the sculptures were examined in comparison with relevant artistic examples. The findings indicate that these sculptures, inspired by organic forms yet designed in ways that defy direct identification, are related to surrealist and biomorphic sculpture practices, bearing formal and conceptual similarities to the works of artists such as Hans Arp, Henry Moore, Alberto Giacometti, and Isamu Noguchi. Moreover, these sculptures are directly associated with the film’s atmosphere and narrative integrity as secondary elements that evoke a sense of the “uncanny” in the psychoanalytic sense.
