Author:
Abstract
Türkçenin iki ayrı kolu olan Türkiye Türkçesi ile Kırgız Türkçesi arasında fonolojik, morfolojik, sentaktik ve semantik yönünden bazı farklılıkların olması doğaldır. Ancak bu farklılıklar iki lehçe/dil arasında aktarma faaliyetlerini zorlaştırmış ve yanlış anlamalara neden olmuştur. Bu yanlış anlamaların sonucunda da “yalancı eşdeğerlik” sorunu ortaya çıkmıştır.
Çeviri veya aktarmalarda sık karşılaşılan sorunlardan biri olan yalancı eşdeğerlik, kaynak dil ve lehçe ile hedef dil ve lehçe arasındaki aynı kökenden gelen sözcük ve yapıların sesçe tam ya da kısmen benzeşmesi, ancak kavram alanlarının kısmen örtüşmesi veya hiç örtüşmemesi durumudur. Yalancı eşdeğerliğin esasını “aynı kökenden gelme” oluşturur. Bu sebeple çalışmada, Kırgız Türkçesi ile Türkiye Türkçesi arasındaki kökteş yalancı eşdeğer sözcükler ele alınmış ve eş sesli yalancı eşdeğer sözcüklere yer verilmemiştir. Elde edilen sonuçlar, sözcük türlerine göre isim ve fiil, anlamca örtüşme durumuna göre yarı ve tam yalancı eşdeğer, ses değeri bakımından ise sesçe farklı ve aynı olanlar gibi alt başlıklarla incelenmiştir. Bu çalışmada her iki lehçenin/dilin yazı dilleri esas alınmaya çalışılmış ve sözcüklerin ağızlardaki kullanımı dikkate alınmamıştır. Ancak lehçelerin ağızlar dikkate alınarak sözvarlığı açısından karşılaştırılması ayrı bir araştırma konusu olmalıdır.
Amacımız, lehçeler arası aktarmalarda sık karşılaşılan sorunlardan biri olan yalancı eşdeğerliğin doğru anlaşılmasını sağlamak ve yalancı eşdeğerlikten kaynaklanan sorunların giderilmesine katkıda bulunmaktır.
Keywords
Abstract
It is nature that there are some differences in terms of phonological, morphological, syntactic and semantic between Turkish and Kyrgyz Turkish, which are two separate arms of Turkish. However, these differences made the transfer activities between the two dialects / languages difficult and caused misunderstandings. As a result of these misunderstandings, the problem of “false equivalence” has emerged.
False equivalence, which is one of the most common problems during translation or quotation, is complete or partial assimilation of originally same words and structures between source language (or dialect) and target language (or dialect) when conceptual fields partially match up each other or don’t math up at all. The main reason of false equivalence is paronyms. Because of this reason, cognate false equivalent words between Turkey Turkish and Kyrgyz Turkish are discussed in this study. The results are analyzed with bottom booms such as noun and verb by the parts of speech, half false equivalent and false equivalent by meaningfully matching up, phonetically different ones and same ones. In this study, both dialects / languages were tried to be based on writing languages and the use of words in the mouth was not taken into account. But comparing dialects in terms of vocabulary, taking into account mouths, should be a separate research topic.
Our aim is to ensure the correct understanding of false equivalence, which is one of the common problems in cross-dialect transfers, and to contribute to the elimination of problems arising from false equivalence.