Author :
Abstract
Günümüzde iletişim teknolojilerinde yaşanan hızlı değişimler, dijital ortamda hemen her alanda ve her seviyedeki kullanıcılara yönelik farklı olanaklar sunmaktadır. Yapılan istatistiksel çalışmalarla neredeyse hayatın vazgeçilmezi haline geldiği ortaya konulan sosyal medya, kullanıcılarına sunduğu olanakların yanında bir takım sorunları da beraberinde getirmektedir. Bu nedenle kişisel verilerin kullanımına yönelik haklar, kanunlarla güvence altına alınmaya çalışılmaktadır. Yaşanan gelişmelerle dünya küresel bir köy haline gelirken, gizlilik, mahremiyet kavramının sınırları da kolay aşılır hale gelmektedir. Bazı sosyal medya sitelerine üye olmak için verilen kişisel bilgilerin (telefon numarası, çalışılan kurum, konum bilgisi) yanında üyelikten sonra ara ara yapılan bilgi güncellemeleri ile kişisel veriler depolanmaktadır. Depolanan bu veriler başka firmalar tarafından veri madenciliği ile sosyal medya kullanıcılarına ürünlerini tanıtma amacına yönelik olarak kullanılmaktadır. Ancak bu durum kişisel verilerin korunması adına alanda ciddi düzenlemelerin yapılması büyük önem kazanmıştır. Konuya akademik olarak nasıl yaklaşıldığını ortaya koymak için bu çalışmada sosyal medya reklamcılığı, veri madenciliği, kişisel veri güvenliği üzerine 2012-2017 yılları arasında Türkiye’de yapılan çalışmalar incelenmiş; özetleri anahtar kelimelerle örtüşen 48 makale derlenerek tablolaştırılmıştır. Mevcut çalışmalar ile ilgili içerik analiz yapılmış ve çalışmalar yorumlanarak firmalar ve tüketiciler için veri güvenliği ile ilgili bir takım öneriler sunulmuştur. Makalenin amacı; bu alanda yapılan çalışmalara yönelik Türkiye’de genel durumu ve eksikleri ortaya koyarak sonraki çalışmalar için katkıda bulunmaktır. Sonuç olarak medya okuryazarlığının yanı sıra dijital ortamda kişisel veri okuryazarlığının da gündeme gelmesi gerekliliği ve küçük yaştan itibaren verilecek eğitimlerle tüketicilere farkındalık kazandırılması önemli kavramlar olarak karşımıza çıkmaktadır.
Keywords
Abstract
Today, rapid changes in Communication Technologies offer different opportunities for users at almost every level and almost everywhere in the digital environment. Social media, which has become almost indispensable to life through statistical studies, brings together a number of problems with the opportunities it offers to its users. For this reason, the rights to use personal data are protected by law. As the world becomes a global village with the developments experienced, the boundaries of the concept of privacy and privacy have become easy to overcome. In addition to the personal information given to become a member of some social media sites (Telephone Number, Institution, location information), personal data is stored through the updates made after Membership. This data is used by other companies for the purpose of promoting its products to users of social media through data mining. In such cases, arrangements in the field for the protection of personal data are of paramount importance because they can be directed towards the people they do not know at all, or the people who can instantly exceed their distances with whom they know at all corners of the world, and the social media that makes their lives easier. In order to understand how researchers approach the subject academically, this study investigated studies conducted in Turkey between the years 2012-2017 on personal data, sensitive/personal data security, data mining and social media advertising. 48 articles whose abstracts overlap with most of the keywords have been tabulated. Analysis of the content of the current studies has been made, the studies have been interpreted and a number of recommendations have been made for data security for companies and consumers. The aim of the article is to contribute to the following studies by presenting the general status and shortcomings of the studies in this field in Turkey. As a result, in addition to media literacy, personal data literacy in digital environment should also be brought to the agenda and awareness of the consumers by providing training should be considered as important concepts.
Keywords
- Açıkgöz, O. (2016). Kişisel Verilerin Hukuka Aykırı Şekilde Elde Edilmesi ve İnternet Bankacılığında Kullanılması Sonucu Malvarlığı Zarara Uğratılan Bankaya Karşı Mevduat Sahibinin Hukuki Sorumluluğu. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 22(1), 389-432.
- Ahmand, Y., & Aljumah, A. (2013). Paradigm Shift in the Security-nPrivacy Implementation of Semi Distributed Online Social Networking. Computer and Information Science, 6(1), Computer and Information Science.
- Akgül, A. (2016 ). Kişisel Verilerin Korunmasında Yeni Bir Hak: “Unutulma Hakkı” ve Ab Adalet Divanı’nın “Google Kararı”. TBB Dergisi, 11-38.
- Akıncı, A. N. (2017). Avrupa Birliği Genel Veri Koruma Tüzüğü'nün Getirdiği Yenilikler ve Türk Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi Çalışma Raporu-6. Ankara: T.C. Kalkınma Bakanlığı Yayın No:2968.
- Alptuna, L. E. (2015). Bilgi Teknolojileri Güvenliğindeki Değişimler. L. E. ALPTUNA içinde, Sosyal Medya Madenciliği (s. 102). İstanbul: Beta Yayıncılık.
- Altındal, M. (2013 ). Dijital Pazarlamada Marka Yönetimi ve Sosyal Medyanın Etkileri. XV. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri (s. 1147-1151). Antalya: Akdeniz Üniversitesi.
- Atasoy, K. (2016). Kişilik Hakkı Kapsamında Sosyal Medyada Kişisel Verilerin Korunması Ve Veri Sahibinin Rızası. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 269-301.
- Avunduk, Z. B., & Gürses, D. (2017). 478. ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 3. HUKUK DAİRESİ’NİN 20 NİSAN 2017 TARİHLİ KARARI IŞIĞINDA İŞLETMELERİN BİYOMETRİK GÜVENLİK TEKNOLOJİLERİ KULLANIMININ İNCELENMESİ. International Conference on Global Competition and Innovation Management (ICGCIM 2017) (s. 77). İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
- Ay, U. (2014). Facebook’ta Bulunma Amacı ve Facebook Reklamlarına Duyulan İlgi Arasındaki İlişki. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 83-94.
- Aydın, M. F. (2017). Kişisel Sağlık Verileri Konusundaki Farkındalık ve Gözlemlerin Öğrencilerde Araştırılması. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi(14), 1-5.
- Başalp, N. (2004). Kişisel Verilerin Korunması ve Saklanması. Ankara: Yetkin Yayınevi.
- Başalp, N. (2015). Avrupa Birliği Veri Koruması Genel Regülasyonu'nun Temel Yenilikleri. 3 4, 2018 tarihinde Marmara Üniversitesi Açık Arşiv Sistemi: http://dspace.marmara.edu.tr/handle/11424/5926?show=full adresinden alındı
- BBC. (2014, 05 13). AB'den Google'a: İnternette 'unutulma hakkı'na uy. bbc.com: http://www.bbc.com/turkce/haberler/2014/05/140513_unutulma_hakki_ab adresinden alındı
- Borazan, M. (2015). Gizlilik, Bireysel Haklar ve Kişisel Verilerin Korunması. İnet-Tr’15, XX. Türkiye'de İnternet Konferansı (s. 203-208). İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
- Bulunmaz, B. (2016). Gelişen Teknolojiyle Birlikte Değişen Pazarlama Yöntemleri ve Dijital Pazarlama. TRT Akademi, 348-365.
- Büyükaslan, A., & Kırık, A. M. (2016). Sosyal Medya Araştırmaları III“göz(et)lenen toplumdan göz(et)lenen bireye”. Konya: Çizgi Kitabevi.
- Can, L., & Serhateri, A. (2016). Sosyal Medya Reklamlarının Markaya Yönelik Tutuma Etkisi: Facebook Üzerinde Bir Uygulama. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 16-28.
- Ceyhan, E. B., & Sağıroğlu, Ş. (2013). Kablosuz Algılayıcı Ağlarda Güvenlik Sorunları ve Alınabilecek Önlemler. Politeknik Dergisi, 16(4), 155-163.
- Chaabane, A., Kaafar, M., & Bore, R. (2012). Big Friend is Watching You: Analizing Online Social Networks Tracking Capabilities. Computer and SocietyPublic Policy IssuesPrivacy WOSN (Workshop on Online Social Networks). Helsinki.
- Çekin, M. (2016). 6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Hakkında Kanun’un Big Data (Büyük Veri) Ve İrade Serbestisi Açısından Değerlendirilmesi. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 629-644.
- Çelik, Y. (2017). Özel Hayatın Gizliliğinin Yansıması Olarak Kişisel Verilerin Korunması Ve Bu Bağlamda Unutulma Hakkı. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 8(32), 391-410.
- Çetin, H. (2014). Kişisel Veri Güvenliği ve Kullanıcıların Farkındalık Düzeylerinin İncelenmesi. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 86-105.
- Çokmutlu, M. (2014). Türk Ceza Hukukunda Kişisel Verilerin Korunması. Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Doğan, A. C. (2015). Kişisel Verilerin Korunması, Muhafazası Ve Paylaşımı. Ankara.
- Doğan, D. (2013). Kişisel verilerin korunmasında veri madenciliği etkisi: Online mahremiyetin sonunda mıyız? 5 10, 2018 tarihinde Academia: http://www.academia.edu/7264379/Ki%C5%9Fisel_Verilerin_Korunmas%C4%B1nda_V eri_Madencili%C4%9Fi_Etkisi_Online_Mahremiyetin_Sonunda_m%C4%B1y%C4%B1z adresinden alındı
- Doğu, A. H. (2016). İnternet Ortamında Kişisel Verilerin Hukuka Aykırı Olarak İfşası. İnternet Konferansı (s. 90-95 ). Ankara: TED Üniversitesi.
- Doğu, A. H. (2017). Bilişim Hukuku. Bursa: Ekin Yayınevi.
- Dülger, M. V. (2016). Kişisel Verilerin Korunması Kanunu ve Türk Ceza Kanunu Bağlamında Kişisel Verilerin Ceza Normlarıyla Korunması. İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 101-167. Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Ve Türk Ceza Kanunu Bağlamında Kişisel Verilerin Ceza Normlarıyla Korunması: https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2942230 adresinden alındı
- Ensari, A. B. (2014). Çevrimiçi Davranışsal Pazarlamanın Tüketici Davranışları Üzerindeki Etkileri ve Kişisel Verilerle İlişkisi. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Evans, D. S. (2009). The Online Advertising Industry: Economics, Evolution and Privacy. Journal of Economic Perspectives, 23(3).
- Eyüpoğlu, C., Aydın, M. A., Sertbaş, A., Zaim, A. H., & Öneş, O. (2017). Büyük Veride KiĢi Mahremiyetinin Korunması. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 10(2), 177-184.
- Fettahlıoğlu, H. S., & Akdemir, M. A. (2016). Growth Hacking, Dünyayı İşgal Eden Büyüklere Karşı Bir Kurtuluş Savaşı Olabilir mi? International Journal of Academic Value Studies, 33-44.
- Ftc. (2009, 02 12). FTC Staff Revises Online Behavioral Advertising Principles. 04 10, 2018 tarihinde Federal Trade Commission: https://www.ftc.gov/sites/default/files/documents/reports/federal-trade-commissionstaff-report-self-regulatory-principles-online-behavioraladvertising/p085400behavadreport.pdf adresinden alındı
- Hemşinli, E., & Güneş, M. (2015). Telekomünikasyon Sektöründe Veri Toplama Yöntemleri, Yeni Yaklaşımlar Ve Güvenlik. Social Sciences Research Journal, 232-249.
- Henkoğlu, T. (2015). Bilgi Güvenliği ve Kişisel Verilerin Korunması. Ankara: Yetkin Yayınevi.
- Henkoğlu, T. (2017). Kişisel Verileriniz Ne Kadar Güvende? Bilgi Güvenliği Kapsamında Bir Değerlendirme. Arşiv Dünyası, 36-47.
- Henkoğlu, T. (2017). Veri Koruma Kanununun Getirdikleri. Journal of Current Researches on Social Sciences, 241-250.
- İzgi, M. C. (2014). Mahremiyet Kavramı Bağlamında Kişisel Sağlık Verileri. Türkiye Biyoetik Dergisi, 25-37.
- Kara, T. (2012 ). Sosyal Medya Ağlarının Sosyal Ticaret Ağına Dönüşümü:Facebook Örneği. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 1419-1439.
- Karaarslan, E., Eren, M. B., & Koç, S. (2014). Çevrimiçi Mahremiyet: Teknik ve Hukuksal Durum İncelemesi. XIX. Türkiye'de İnternet Konferansı. İzmir: Yasar Üniversitesi,İnternet Teknolojileri Derneği.
- Karabıyık, B. K., & Armağan, E. (2017). Tüketicinin Çevrimiçi Davranışsal Reklamlara Tıklama Kararını Etkileyen Faktörler . Journal of Yasar University, 202-215.
- Karaca, Ş. (2012). İnternette Pazarlama ve Ürün Karar Stratejileri. Çukurova Üniversitesi İİBF
- Karahisar, T. (2015). Yeni Medya Mahremiyet ve Unutulma Hakkı. E. Ö. Tolga Kara içinde, Ağdaki Şüphe: Bir sosyal medya eleştirisi (s. 249-276). İstanbul: Beta Yayınları. Academia: http://www.academia.edu/19928769/Yeni_Medya_Mahremiyet_ve_Unutulma_Hakk%C 4%B1 adresinden alındı
- Karlıdağ, S. (2013). Ekonomi Politik Açıdan Kisisel Verilerin Korunması. Amme İdaresi Dergisi, 46(1), 127-152.
- Kaya, C. (2011). Avrupa Birliği Veri Koruma Direktifi Ekseninde Hassas (Kişisel) Veriler Ve İşlenmesi. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 317-334.
- Kaya, İ. (2009). Müşterinize Dokunmanın 375 Yolu Pazarlama Bi'tanedir! (Bir Pazarlama Ansiklopedisi). İstanbul.
- Kılınç, D. (2012). Anayasal Bir Hak Olarak Kişisel Verilerin Korunması. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1089-1169.
- Kişisel Verileri Koruma Kurumu-a. (2018). Kişisel Verilerin Korunması Kanununa İlişkin Uygulama Rehberi. Ankara: KVKK Yayınları. www.kvkk.gov.tr adresinden alındı
- Kişisel Verileri Koruma Kurumu-b. (2018). Kişisel Verileri Koruma Kurumunun Yapısı ve Görevleri. 04 19, 2018 tarihinde www.kvkk.gov.tr: https://www.kvkk.gov.tr/SharedFolderServer/CMSFiles/187a73b3-579f-423f-8cc054706b819959.pdf adresinden alındı
- Korkmaz, İ. (2016 ). Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Hakkında Bir Değerlendirme. Tbb
- Koruyan, K., & Bingöl, F. I. (2015). Bulut Bilişim Hizmet Sağlayıcılarının Veriyi Koruyamamaları Durumuyla İlgili Türk, Avrupa Birliği Ve Amerikan Hukukundaki
- Kutlu, Ö., & Kahraman, S. (2017). Türkiye’de Kişisel Verilerin Korunması Politikasının Analizi. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 5(4), 45-62.
- Külcü, Ö., & Henkoğlu, T. (2014). Sosyal Paylaşım Ağlarında Gizlilik: Facebook İncelemesi. Bilgi Dünyası, 231-252.
- Küpeli, C. (2016). Şiddet Mağduru Kaınların Unutulma Hakkı. 3 4, 2018 tarihinde Marmara Üniversitesi Açık Arşiv Sitemi: http://dspace.marmara.edu.tr/handle/11424/5860
- Küzeci, E. (2010). Kişisel Verilerin Korunması. Ankara: Turhan Kitabevi.
- Nair, G., & Balta, E. (2017). Bilgi İletişim Teknolojileri Kullanımında Sınırları Aşan Bir Sosyal Sorun Alanı Olarak Unutulma Hakkı. CÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 41(2), 113-126.
- Neuman, W. (2006). Social Research Methods: Qualitative and Quantiative Approaches. Toronto: Pearson.
- Oğuz, H. (2013). Elektronik Ortamda Kişisel Verilerin Korunması, Bazı Ülke Uygulamaları Ve Ülkemizdeki Durum. Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, 1-38.
- Özdemir, A., & Orçanlı, K. (2012). İki Aşamalı Kümeleme Algoritması ile Pazar Bölümlemesi, Müşteri Profillerinin Belirlenmesi ve Niş Pazarların Tespiti. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1-27.
- Özdemir, S. S., Özdemir, M., Eray, P., & Aksoy, R. (2014). Sosyal Medya Kavramı Ve Sosyal Ağ Sitelerinde Yer Alan Online Reklam Uygulamalarının İncelenmesi. Electronic Journal of Vocational Colleges, 61-63.
- Özkan, M., & Boran, L. (2014). Veri Madenciliğinin Finansal Kararlarda Kullanımı. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), 59-82.
- Resmi Gazete. (2007). İnternet Ortamında Yalılan Yayınların Düzenlenmesi Ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun. Resmi Gazete, 46(26530). http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5651-20150101.pdf adresinden alındı
- Resmi Gazete. (2016, 03 24). 6698 Kişisel Verilerin Korunması Kanunu. Şubat Çarşamba, 2018 tarihinde resmigazete.gov.tr: www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/04/20160407-8.pdf
- Savaş, S., Topaloğlu, N., & Yılmaz, M. (2012). Veri Madenciliği ve Türkiye'deki Uygulama Örnekleri. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 1-23.
- Solmaz, B., & Görkemli, H. N. (2012). Yeni Bir İletişim Alanı Olarak Sosyal Medya Kullanımı Ve Konya Kadın Dernekleri Örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 183-189.
- Şahinaslan, Ö., Şahinaslan, E., Borandağ, E., & Şahinaslan, A. M. (2013). Güvenli Bir Toplumun İçin Son Kullanıcı Siber Güvenliği. XV. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri (s. 10811085). Antalya: Akademik Bilişim.
- Şanlıöz, H. K., Dilek, S. E., & Koçak, N. (2013). Değişen Dünya, Dönüşen Pazarlama: Türkiye Turizm Sektöründen Öncü Bir Mobil Uygulama Örneği. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 24(2), 250-260.
- Tansuğ, A. (2005). AB'nin Yeni Ekonomik Silahı Veri Koruma Hukuku. Güncel Hukuk Dergisi.
- TBMM. (2010, 09 12). Türkiye Cumhuriyeti Anayasası. 04 18, 2018 tarihinde www.tbmm.gov.tr: https://www.tbmm.gov.tr/anayasa/anayasa_2011.pdf adresinden alındı
- Tekin, N. (2014). Kişisel Verilerin Korunması İle İlgili Türkiye’deki Kanun Tasarısının Avrupa Birliği Veri Koruma Direktifi Işığında Değerlendirilmesi . Uyuşmazlık Mahkemesi
- Terkan, R. (2014). Sosyal Medya ve Pazarlama: Tüketicide Kalite Yansıması. 6(1), 57-71.
- The Next Web. (2015, 04 09). Facebook is facing 25,000 users in Vienna court over EU privacy violations. (A. Connolly, Dü.) 04 18, 2018 tarihinde thenextweb.com: https://thenextweb.com/facebook/2015/04/09/facebook-is-facing-25000-users-in-viennacourt-over-eu-privacy-violations/ adresinden alındı
- Turan, M. (2015). Hukukumuzda Kişisel Verilerin Korunması. Kalkınma Dergisi, 2-6.
- Tüik. (2017, Temmuz Cuma). Şubat Salı, 2018 tarihinde Türkiye İstatistik Kurumu: http//www.tuik.gov.tr/HbPrint.do?id=24862 adresinden alındı
- Tüik. (2018, 2 5). Şubat Pazartesi, 2018 tarihinde Türkiye İstatistik Kurumu: http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=27587# adresinden alındı
- Vural, Z., & Bat, M. (2010). Yeni Bir İletişim Ortamı Olarak Sosyal Medya: Ege Üniversitesi İletişim. Journal of Yaşar Universty, 3348-3382.
- Yıldırım, A. (2012). Sosyal Ağlar ve Kişisel Gizlilik Çatışması. A. Yıldırım içinde, Sosyal Medya Akademi (s. 243-267). İstanbul: Beta Basım A.Ş.
- Yılmaz, E. N., Gönen, S., & Ulus, H. İ. (2016). Bilişim Alanında İşlenen Suçlar Üzerine Bir İnceleme. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 229-236.
- Yılmaz, E., Şahin, Y. L., & Akbulut, Y. (2016). Öğretmenlerin Dijital Veri Güvenliği Farkındalığı. Sakarya University Journal of Education, 26-45.
