Author :
Abstract
Ayşe Kulin’in Handan adlı romanı yazarın bu romandan önce kaleme aldığı serinin son kitabıdır. İsmini başkişisi Handan’dan alan roman bir başka kadın yazar Halide Edip Adıvar’ın kadın dünyası ve psikolojisini, sosyal açıdan konumunu öz yaşam öyküsel ögelerle güçlendirdiği ve aynı adla kaleme aldığı Handan adlı romandan esinlenir. Yayımlanış tarihleri arasında yüzyılı aşan bir zaman olan romanlar gerek isimleri gerekse başkişileri Handan ve onun dünyasından aktarılan olaylar bakımından oldukça benzerlikler taşır. Aşk, evlilik, ihanet ve insan ilişkilerinin kadın kahraman gözünden anlatıldığı romanlar arasında benzerlik, ortaklık ya da farklılıklar aynı isimli iki kadının birinin diğeri üzerinden sorguladığı yaşamı üzerinden ele alınır. Ayşe Kulin’in romanının başkişisi Handan, Halide Edip Adıvar’ın Handan’ı aracılığıyla bir yandan yaşamını sorgularken diğer yandan kendini ve yaşanmışlıklarını yeniden keşfeder. Kulin romanda iki Handan’ı yüzleştirir. Bu yüzleşmeyle orta yaşlarını süren Handan yaşamına yeni bir yön vererek kendisi ve sevdikleri için köktenci kararlar alır. Kadının toplumsal konumuna Handan aracılığıyla yaklaşan Kulin bunu kadın dünyasından bakan bir gözle irdeler. 70’lerin çocuğu Handan’ı, Osmanlı’nın son döneminde yaşayan Handan eşliğinde bir hesaplaşma yolculuğuna çıkartır. Kulin’in sıra dışı kahramanı Handan bir otel odasında tanışır eski zamanlardan geldiği belli olan Adıvar’ın Handan’ı ile. İkisini bu büyülü, düşle gerçek arası belirsizlikte buluşturan tek şeyin isimleri değil yazgıları olduğunun ayırdına varır. İçinde Adıvar’ın Handan’ının öyküsünü dinlemek için durdurulamaz bir arzu duyan Kulin’in Handan’ını sonu bilinmez bir yolculuk bekliyordur. Sözü edilen bu benzerlikler ve/veya ortaklıklar nedeniyle bu çalışmada gerek iki roman gerekse aynı isimli iki kahraman metinler arası bir bakış açısıyla değerlendirilerek okura farklı bir okuma yaklaşımı sunmak amaçlanmıştır.
Keywords
Abstract
Ayşe Kulin’s novel Handan is the last book in the series that the author wrote before this novel. The novel, named after the protagonist Handan, is inspired by another woman writer Halide Edip Adıvar’s novel Handan, in which she strengthens the women’s world and psychology and social position with autobiographical elements. With more than a century passed between their publication dates, the novels are very similar both in terms of titles and events from the protagonist Handan and her world. The similarities, partnerships or differences in the novels in which love, marriage, betrayal and human relations are told through the eyes of the heroine are discussed over the lives of two women with the same name, and one of them questions the other. Handan, the protagonist of Ayşe Kulin’s novel, not only questions her life but also rediscovers herself and her experiences through Halide Edip Adıvar’s Handan. Kulin confronts two Handans in the novel. Handan, who enters her middle age with this confrontation, takes radical decisions for herself and her loved ones by giving a new direction to her existing life. Kulin approaches the social position of women through Handan and examines it from the women’s world. Kulin takes Handan, a child of the 70s, on a journey of reckoning with Handan, who lived in the last period of the Ottoman Empire. Kulin’s extraordinary hero Handan meets Handan from Adıvar, who seems to be from ancient times, in a hotel room. In this magical, dream-realistic obscurity, he realizes that the only thing that brings the two together is their destiny, not their names. An unstoppable journey awaits Kulin’s Handan, who has an unstoppable desire to listen to the story of Adıvar’s Handan. Due to these mentioned similarities and/or commonalities, in this study, it is aimed to present a different reading approach to the reader by evaluating both the novel and the two heroes with the same name from an intertextual perspective.
Keywords
- Adıvar, H. E. (2019). Handan (27.Basım). Can Yayınları.
- Aktaş, Ş. (2000). Roman sanatı ve roman incelemesine giriş. Akçağ Yayınları.
- Aktulum, K. (2000). Metinlerarası ilişkiler (2. Basım). Öteki Yayınevi.
- ------------. (2011). Metinlerarasılık/göstergelerarasılık. KanguruYayınları.
- Babacan, M. (2006). Mektuplardan oluşan iki roman: Handan ve mektup aşkları. Hece Dergisi Mektup Özel Sayısı, 114-115-116, 216-221.
- Dereli, B. (2010). Mektup-roman ve kadın yazarlar: Fatma Aliye, Halide Edip Adıvar ve Şüku- fe Nihal Başar *Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi+. Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Enginün, İ. (1986). Halide Edip Adıvar (1. Baskı). Kültür Bakanlığı Yayınları.
- -----------. (2007). Yeni Türk edebiyatı araştırmaları (6. Basım). Dergâh Yayınları
- Genç, H. N. (2011). Yaşamlarına sığmayan iki kadın: Halide Edib ve George Sand. Frankofoni Ortak Kitap, 23, 255-280.
- -----------. (2021). Mantıktan idealize edilmiş kadın imgesine: Halide Edip’in Çaresaz’ı. Folklor/Edebiyat, 27(106), 113-128.
- Karataş, E. (2012). Mektup roman tekniği ve Türk romanından iki örnek: Mektup aşk- ları ve kedi mektupları. Turkish Studies, 7(4), 2173-2192.
- Kefeli, E. (2002). Anlatım tekniği olarak mektup. Kitabevi Yayınları.
- Korkmaz, F. (2017). Metinlerarası ilişkilerin klasik retorikteki kökeni üzerine bir araş- tırma. Hikmet, 3(7), 71-88.
- Kulin, A. (2021). Handan (19. Basım). Everest Yayınları.
- Moran, B. (2005). Türk romanına eleştirel bir bakış I. İletisim Yayınları. Saklı Demirbaş, Y. ve Gençöz, F. (2020). İsim Ne Söyler: Nitel Bir Araştırma. Ayna Klinik Psikoloji Dergisi, 7 (2), 229-248.
- Şahin, V. (2008). Kurmaca tekniği bakımından Halide Edip Adıvar’ın ‚Handan‛ roma- nı. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(2), 99-126
- -----------. (2014). Bilge kadının aynadaki yüzü (Halide Edip Adıvar’ın romanlarında yapı ve izlek). Akçağ Yayınları.
- -----------. (2018). Romanla kimlikleşen bir yüz: Halide Edib Adıvar ve edebi yaratımla- rı. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 1(1), 1-8.
- Yeşilçiçek, V. (2010). Ayşe Kulin’in hayatı, sanatı, eserleri *Yayınlanmamış Doktora Tezi+. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- URL-1: https://fatmaerdem.com/2017/06/16/ayse-kulin-ile-Handan-roportaji-23-12-2014/ (son erişim: 22.11.2021)
