20. Yüzyıl Sözlükçülerinden Ahmed Vâhid Moran’ın A Condensed Dictionary English-Turkish Adlı Sözlüğünde Erkeklere Özgü İfadeler Üzerine
Author :
Abstract
Türk dilinin tarihi dönemlerinde Divânu Lügati’t-Türk’ten başlayarak birçok sözlük yazılmış, Tanzimat Dönemi itibariyle Batılı yöntemlerle sözlükler hazırlanmaya başlanmıştır. Batılı yöntemlerle hazırlanmış iki dilli sözlükler içerisinde, İngilizceden Türkçeye hazırlanmış sözlüklere bakıldığında, ilk olarak Sir James William Redhouse görülmektedir. Redhouse’un açtığı bu yolda, Ahmed Vâhid Moran devam etmiştir. Bu bağlamda, Ahmed Vâhid’in 1924 yılında tamamlamış olduğu A Condensed Dictionary English-Turkish adlı sözlüğü, önem arz etmektedir. Birçok malzemenin bulunması açısından zengin ve donanımlı olan bu sözlükte, “erkek” için de çeşitli ifadeler yer almaktadır. Bu çalışmada, İngilizceden Türkçeye hazırlanmış olan bu sözlükte, İngilizce madde başlarına karşılık olarak verilmiş “erkek”lere özgü Türkçe sözcükler, çeşitli yönlerden incelenmiştir.
Keywords
Abstract
In the historical periods of the Turkish language, many dictionaries have been written, starting with Divânu Lügati’t-Türk. As of the Tanzimat Period, dictionaries began to be prepared with Western methods. Among the bilingual dictionaries prepared by western methods, when looking at the dictionaries prepared from English to Turkish, Sir James William Redhouse is seen firstly. After Redhouse, Ahmed Vâhid Moran seems to have continued. In this respect, A Condensed Dictionary English-Turkish, completed by Ahmed Vahid in 1924, is important. This dictionary, which is rich in many aspects, also includes various expressions for “man”. In this study, Turkish words related to men, with their English equivalents, have been examined from various aspects.
Keywords
- Aksakallı, M. (2021). Ahmed Vâhid (Moran)’in sözlükçülüğü ve A Condensed Dıctıonary English-Turkish’e göre Türkçenin söz varlığı *Yayımlanmamış doktora tezi+. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Börekçi, M. ve Tercanlıoğlu, L. (1999). Türkçe ve İngilizcede dil ve cins ilişkisi üzerine bir deneme. A.Ü Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 12, 31-51.
- Ercan, G. S. ve Can, Ö. (2015). Deyimlerin edimbilimsel olarak ulamlaştırılmasına iliş- kin bir öneri: Türkçede ‚erkek‛e gönderimde bulunan deyimler. Dilbilim Araştırmaları Dergisi. 1, 63-83.
- Güden, M. P. (2006). Dilde cinsiyet ayrımcılığı: Türkçenin içerdiği eril ve dişil ifadeler bakı- mından incelenmesi *Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Kerimoğlu, C. ve Doğan, G. (2015). Türkçede cinsiyet görünümleri ve çağrışımsal cin- siyet. Türklük Bilimi Araştırmaları, 38, 143-178.
- Özdemir, Ö. (2020). Türkçe Sözlük’te kadın ve erkekle ilgili sözler *Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Mersin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- TDK (2005). Türkçe Sözlük.
- Tuncer, H. (2012). Yitik bir hazinenin peşinde Ahmed Vâhid Bey ve lügati. Yedikıta Dergisi, 42-47.
