Author :
Abstract
Sürekli gelişim ve değişim içerisinde bir sektör olan Turizm, hem ülkelerin tanıtımına katkı sağlayan hem de ülkelere ekonomik girdi temin eden önemli bir alandır. İnsanların farklılık, yenilik arayışları ile ortaya çıkan alternatif turizm türleri içerisinde yer alan macera turizminin yeri önemlidir. Macera turizmi alanında ulusal anlamda yapılan çalışmaların sayısı oldukça az olmakla birlikte, çalışma içerisinde, Türkiye’de macera turizmi potansiyeli ve bu maksatla bu alanla ilgili son 10 yıl içerisinde ulusal alanda yapılmış olan tez, makale, bildiri çalışmalarından oluşan 41 adet çalışma SLT metodu ile analiz edilmiştir. Macera turizmi alanında incelenen 41 çalışmadan elde edilen bulgulara göre; bu alanda yapılan çalışmaların son yıllarda artış gösterdiği, macera turizmi türlerinden en çok araştırılanların; “Dağ ve Kış Turizmi” ve “Su Altı Dalış Turizmi” olduğu, en az araştırılanların ise; “Savaş Turizmi”, “Doğa Yürüyüşü” ve “Kamp ve Karavan Turizmi” olduğu görülmüştür. Ayrıca alandaki çalışmaların %58’ini makaleler oluşturmaktadır. Araştırılan çalışmaların, makale olanlarının yayımlandığı dergilerin indeks bilgileri arasında; Tr Dizin ve Diğer indeksler görülmüş olup, alan indeksi (Scopus ve ISI’da taranan dergiler) ve SCI, SSCI gibi indekslere rastlanmamıştır. Çalışmanın sonuçları olarak, macera turizmi türlerinin ulusal literatürde yeni yer aldığı ve bu alanda eksikliklerin olduğu söylenebilir. Bu bağlamda çalışma ayrıca, macera turizmi alanında yapılacak olan çalışmalara katkı sağlama açısından olası bir fayda öngörmektedir.
Keywords
Abstract
Tourism, which is a sector that is in constant development and change, is an important field that both contributes to the promotion of countries and provides economic input to countries. The place of adventure tourism, which is among the alternative tourism types that emerged with people's search for difference and innovation, is important. In this study, 41 studies, consisting of thesis, article, and papers made in the last 10 years on adventure tourism in Turkey, were analyzed with the SLR (Systematic Literature Review) method. According to the findings obtained from 41 studies examined in the field of adventure tourism, it has been understood that the studies in this field have increased in recent years. The most researched types of adventure tourism; “Mountain and Winter Tourism” and “Underwater Diving Tourism” are the least researched ones; It has been seen that there are "War Tourism", "Hiking" and "Camping and Caravan Tourism". In addition, 58% of the studies in the field are articles. It was seen that the index information of the journals in which the articles included in the research were published were TR Index and other indexes. No studies were found in the journals indexed in Scopus and ISI, and in indexes such as SCI and SSCI. As a result of the study, it can be said that adventure tourism types are new in the national literature and there are deficiencies in this field. In this context, the study also foresees a possible benefit in terms of contributing to the work to be done in the field of adventure tourism.
Keywords
- KAYA, 2014
- AYAZLAR, 2015
- GÖZ, 2015
- AKKOÇ, 2015
- ŞEN, 2016
- Oğuz DİKER, Adnan ÇETİNKAYA ve Ahmet CİNKARA, 2016
- GÖZ, 2016
- (Erzurum-Artvin) 2014 ve
- 2015 Yıllarında Yapılan Su
- Erdal ARLI, 2017
- ERGİL, 2017
- ZADE, 2017
- DOĞDU ve Canan TANRISEVER, 2017 Yat Turizmi Paydaşları ile İzmir Yat Turizmine Yönelik Bir SWOT Analizi
- LI, 2017 Aktif Savaş Alanları Turizmi: Macera Mı? Kayıtsız Hazcılık Mı? Etik Bir Tartışma
- DİLEK, 2018
- Ali KOÇAK, 2018 Spor Turizmi Aracılığı İle Sürdürülebilir Destinasyon Geliştirme: Hava Sporları Açısından Uşak İli Potansi
- ÖREN, 2018
- KAN, 2018 Boş Zaman Aktivitesi Olarak Dalış Ve Yaşam Doyumu İle İlişkisi
- MAN, 2019 Kapadokya Sıcak Hava Balonculuğu Üzerine Nitel Bir Araştırma
- GÜNEREN ÖZDEMİR, 2019
- ĞAN, 2019 Dalış Turizmi Emniyeti: Risk Faktörleri ve Çözüm
- YILMAZ, 2019 32 Ilgaz Dağında Kış Turizm Talebi ve Gelişimi İznik Gölü İle Çevresinin Kamp Ve Karavan Turizm Potansiyelinin Değerlendirilmesi
- ZENGİN, 2019
- MİR, 2019
- Haydar ASAN, Bulgular, Sonuç ve Tartışma Bu çalışma, son on yılda Türkiye’de Türkçe dilinde yayımlanmış, macera turizmi konusundaki çalışmaları belirleyerek bunların bir özetini ve yapılan çalışmaların farklılıklarını ortaya çıkarmıştır. Ortaya çıkmış olan sonuçlar dâhilinde, ulusal olarak yapılan çalışmaların sınırlı olduğu ve Türkiye’de macera turizmi başlıkları altında Türkçe dilinde yayımlanmış çalışmaların ait olduğu veriler yukarıdaki Tablo 1’de görülmektedir. Çalışmanın planlanması kısmında verilen araştırma sorularının cevapları aşağıda tartışılmaktadır. Bu araştırma 2021 Ocak ayı itibariyle, macera turizm alanında Türkiye’de 2010 yılından 2020 yılının sonuna kadar yapılmış ulusal çalışmaları (tez, makale, bildiri) kategorize ederek, daha sonra bu konuda çalışma yapacak olanları yönlendirmek ve macera turizmi literatürüne katkıda bulunmak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Ulaşılan 41 adet çalışma incelendiğinde; araştırmacıların macera turizminin farklı türlerine göre çalışmalar yaptığı görülmüştür. Bu macera turizmi türleri aşağıdaki grafikte ayrıntılı şekilde görülmektedir. Grafik 1. Çalışmalarda Araştırılan Macera Turizmi Türleri Dağılımı Grafik 1 incelendiğinde yapılan çalışmaların Dağ ve Kış turizmi %22 (9 adet) ile alanında en fazla yapılan çalışma olduğu görülmektedir. Bu çalışmaları %17 (7 adet) ile
- Yapılar çalışmaların yıllara göre dağılımında (Grafik 2) ise dikkat çeken en önemli ayrıntı; son yıllara macera turizmine yönelik yapılan çalışmaların sayısında artış olmasıdır. 2010 yılından 2014 yılına kadar toplamda 4 adet çalışma bulunurken; 2015 yılından itibaren yapılan çalışmalar bu sayının fazlasıyla üzerindedir. 2013 yılında ise macera turizmi alanında yapılmış olan çalışmaya rastlanılmamıştır.
- Grafik 2. Çalışmalarda Yıllara Göre Dağılımı Macera turizmi alanında son on yılda yapılmış olan çalışma en çok %22 (9 adet) ile 2019 yılında, daha sonra %19,5 (8 adet) ile 2017 yılında yapılmıştır. Macera turizmi çalışmalarının; makale, yüksek lisans tezi, doktora tezi ve bildiri türlerinde ulusal literatürde yer aldığı Grafik 3’te görülmektedir.
- 2010; 1 2011; 1 2012; 1
- 2013; 0
- Bakırcı, M. (1992). Doğu Karadeniz Bölgesinin Turizme Kazandırılması. Doğu Karadeniz
- Yayını, Ankara. Barut, A. İ., Demir, A., Ballıkaya, E., ve Çifçi, F. (2019). Doğa Yürüyüşü ve Yamaç Para
- Spor Eğitim Dergisi, 3(2), 137-145. Başar, B., Güneş, E., ve Alagöz, G. (2017). Kış Sporcuları Bakış Açısından Erzurum
- rizm Kongresi, Erzincan, Türkiye,7 -09Nisan2016, Cilt.-, Ss.255 Batman, Z. P., ve Demirel, Ö. (2015). Altındere Vadisi Meryemana Deresi Güzergâhın
- Tasarım Dergisi, 5(11), 13-26. Belber, B. G. ve Erdoğan, Y. (2019). Çekirdek Kapadokya Bölgesinde Atlı Doğa Yürü
- 1172. Bingöl, S. (2020). Macera Turistlerinin Duyusal Arayışları İle Aktivite Tercihleri İlişkisinin
- Sosyal Bilimler Enstitüsü Can, M., & Üst Can, Ç. (2019). Kapadokya’da Balon Turizmi Deneyimi ve Kabul Edile
- bilir Risk Durumu. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(3), 188-198. Çelik Yetim, A. ve Şen, N. (2016). Erzincan İlinin Macera Turizmi Potansiyelinin Belir
- Ekim 2016) 2, ss. 1075- 1084. Çetinkaya, G. (2014). Bir Macera Turizmi Etkinliği Olarak Kaya Tırmanış Sporu Ve
- Antalya-Geyikbayırı'nın Potansiyeli. Eastern Geographical Review, 19(31). Demir, M., Duran, G., ve Rüzgar, A. (2020). Gelişmekte Olan Yeni Bir Kış Turizm Mer
- 1347-1359. Diker, O., Çetinkaya, A., ve Cinkara, A. (2016). Hava sporları turizmi ve Safranbo
- limler Enstitüsü Dergisi, 6(1), 84-100. Dilek, S. E. (2018). Aktif Savaş Alanları Turizmi: Macera Mı? Kayıtsız Hazcılık Mı? Etik
- Doğru, H., Çelik, B., ve Yılmaz, B. S. (2019). Dalış Turizmi Emniyeti: Risk Faktörleri ve
- Çözüm Önerileri. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 30(3), 185-197. Driver, B. L., Brown, P. J. & Peterson, G. L. (1991). Research on Leisure Benefits: An Intro
- Publishing. Garda, B. (2010). Macera Turizmi Pazarlaması: Antalya Yöresine Gelen Turistlerin Macera
- Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü). Garda, B. (2011). Macera Turizmi Pazarına Genel Bir Bakış. Selçuk Üniversitesi Sosyal
- Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 14(1-2), 189-200. Gračan, D., Gregorić, M., ve Sotosek, M. B. (2018). Rafting as a Part of Adrenalin Tou
- on Economic and Social Development. Gülbahar, O. (2009). 1990'lardan Günümüze Türkiye’de Kitle Turizminin Gelişimi Ve
- & Administrative Sciences, 14(1). Gülcan, B. (2004). Macera Turizminin Kapsamı Ve Macera Turizminde Kaza Riski. Gazi
- Üniversitesi Ticaret ve Turizm Dergisi, 1 s: 18-38. Güneş, E. ve Alagöz, G. (2015). Erzincan Ergan Dağı Kış Turizm Merkezine Yönelik
- Kongresi, Gümüşhane, Türkiye,14 -16Mayıs2015, ss.723-735 Güngör, Ş. (2016). Alternatif Turizm Etkinliği Ve Ürün Çeşitliliği Oluşturmada Atın
- 81-99. Hacıoğlu, N. ve Avcıkurt, C. (2008). Turistik Ürün Çeşitlendirmesi. Ankara: Nobel Yayın
- Dağıtım. İldırımlı, G. (2017). Yat Turizmi Paydaşları İle İzmir Yat Turizmine Yönelik Bir SWOT Ana
- tüsü, Burdur). Jesson, J., Matheson, L., & Lacey, F. M. (2011). Doing Your Literature Review: Traditional
- and Systematic Techniques, London: Sage. Karaman, A., & Gül M. (2016). Alternatif Turizm Kapsamında Kahramanmaraş İli Ye
- ler Enstitüsü Dergisi, 20(2). Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Karpuz, M. (2017). Macera Turizm Faaliyetlerine Katılan Turistlerin Memnuniyetinin Tekrar
- tesi Sosyal Bilimler Enstitüsü). Kitchenham B. (2004). Procedures for Performing Systematic Reviews, Keele University
- and National ICT Australia Ltd, 1-28. Koçak, A. (2020). Donanımlı Dalış Turizminin Yerel Halkın Yaşam Kalitesine Etkileri. İzmir
- lim Dalı Yüksek lisans tezi. Kopar, İ. ve Çakır, Ç. (2016). Tortum Çayı Havzasında (Erzurum-Artvin) 2014 ve 2015
- kımından Değeri, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(1). Köroğlu, S.A. (2015). Literatür Taraması Üzerine Notlar Ve Bir Tarama Tekniği, GiDB
- Dergi, 1, 61-69. Köşker, H. (2020). Dalış Turizminde Yeni Bir Keşif: Van Gölü’nde Mikrobiyalit Dalış.
- Turizm Akademik Dergisi, 7(1), 181-193. Küçükaslan, N. (2007). Özel İlgi Turizmi. Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım. Kültür Ve Turizm Bakanlığı. (2020). Alternatif Turizm Türleri. Erişim Adresi
- https://www.ktb.gov.tr/TR-96269/turizm-cesitleri.html (03.04.2022) Millington, K. Locke, T. ve Locke, A. (2001). Travel & Tourism Analyst. Adventure Tra
- vel. (4), 65-98. Özen, İ. A. ve Güneren Özdemir, E. (2019). Kapadokya Sıcak Hava Balonculuğu Üzeri
- ne Nitel Bir Araştırma. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 9(2), Özşahin, E. (2015). Hatay İlinde Macera Turizmi Potansiyelinin Coğrafi Yaklaşımla
- İncelenmesi. Electronic Turkish Studies, 10(2). Saçlı, Ç. ve Kahraman, C. Ö. (2019). Açık Alan Rekreasyonu Olarak Yamaç Paraşütü
- gisi, 21(4), 1249-1269. Swarbrooke, J., Beard, C., Leckie, S., ve Pomfret, G. (2003). Adventure Tourism: The new
- Şahin Ören, T. (2018). Spor Turizmi Aracılığı İle Sürdürülebilir Destinasyon Geliştirme: Ha-
- sitesi, Turizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı. Şekercioğlu, Ç. H. (2002). Impacts of Birdwatching on Human and Avian Communi
- ties. Environmental Conservation, 29(3), 282-289. Türk, E., ve Güneren Özdemir, E. (2020). Turistlerin Macera Turizmi Motivasyonları,
- Bilimler Enstitüsü, Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı). Türsab. (2014). Doğa ve Macera Turizmi. Erişim Adresi
- 12896_5091237.pdf (07.04.2022) Usta, Ö. (2002). Genel Turizm. İzmir: Anadolu Matbaacılık. Weaver, D. (2001). Ecotourism as Mass Tourism: Contradiction or Reality?, Cornell Hotel
- and Restaurant Administration Quarterly, April, s:104-112.ss. Yarmacı, N., Keleş, M. Ç., ve Ergil, B. (2017). Su Altı Dalış Turizminin Mevcut Durumu,
- tırmaları Dergisi, 1(1), 66-87. Yozcu, S. (2017). Mağaraların Rekreasyonel Kullanımı ve Mağaracılık Motivasyonları: Ay
