Author :
Abstract
Biyoloji bilimindeki gelişmeleri doğru şekilde anlayan, değerlendiren ve bunları kullanabilen bireylerin yetişmesi için biyoloji eğitimi önemli fırsatlar sunmaktadır. Biyoloji laboratuvarları; biyoloji konularının öğrenilmesinin yanı sıra öğrencilerin ilgi, merak ve motivasyonlarını artıran, bilimin doğasına ilişkin anlayışlarını ve bilimsel okuryazarlık becerilerini geliştiren öğrenme ortamlarıdır. Bununla birlikte çeşitli nedenlerden dolayı bu ortamlardan yeterince yararlanılamadığına yönelik araştırma sonuçları dikkat çekmektedir. Karşılaşılan güçlüklerin aşılmasında öğretmenlerin göstereceği çaba, çözüm önerilerinin hayata geçirilmesi açısından önem taşımaktadır. Bu noktada, bir işi başarma adına bireyin kendine olan inancı olarak nitelendirilebilen öz-yeterlik kavramı ön plana çıkmaktadır. Bu araştırmada öğretmen adaylarının laboratuvar cihazlarına ilişkin öz-yeterlikleri incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, uygun örnekleme yöntemiyle belirlenen bir devlet üniversitesinin biyoloji eğitimi ana bilim dalında öğrenim gören 71 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, araştırmacılar tarafından geliştirilen “Laboratuvar Cihazları Kullanımı Öz-yeterlik Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçekte 15 adet laboratuvar cihazı yer almaktadır. Araştırmadan elde edilen veriler SPSS programı aracılığıyla non-parametrik testler kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre öğretmen adaylarının laboratuvar öz-yeterlik düzeylerinin orta düzeyin üzerinde olduğu, cinsiyet değişkenine göre istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmadığı ve sınıf düzeyine göre üst sınıfların alt sınıflara kıyasla daha yüksek öz-yeterlik düzeyine sahip olduğu belirlenmiştir. Araştırma, elde edilen sonuçlar doğrultusunda tartışılmış ve laboratuvarların doğru ve etkili kullanılmasına yönelik öneriler sunularak tamamlanmıştır.
Keywords
Abstract
Understanding, evaluating, and utilizing the advancements in the field of biology are essential for cultivating individuals who can think scientifically, and biology education offers significant opportunities in this regard. Biology laboratories, in addition to supporting the learning of biological concepts, are learning environments that enhance students’ interest, curiosity, and motivation while improving their understanding of the nature of science and their scientific literacy skills. However, research findings indicate that these environments are not being utilized effectively due to various reasons. The efforts of teachers play a crucial role in overcoming these challenges and implementing proposed solutions. At this point, the concept of self-efficacy—defined as an individual’s belief in their ability to successfully perform a task—becomes particularly important. In this study, preservice biology teachers’ self-efficacy beliefs regarding laboratory equipment were examined. The study group consisted of 71 preservice teachers enrolled in the Department of Biology Education at a state university, selected through a convenience sampling method. The data were collected using the “Laboratory Equipment Use Self-Efficacy Scale,” developed by the researchers. The scale includes 15 laboratory devices. The data obtained from the study were analyzed using non-parametric tests via the SPSS software. According to the research findings, preservice teachers’ laboratory self-efficacy levels were above the moderate level. No statistically significant difference was found based on gender, whereas upper-grade students demonstrated higher self-efficacy levels than lower-grade students. The study was concluded with a discussion of the results and recommendations for the effective and appropriate use of biology laboratories.
