Author:
Abstract
Sözlük hazırlama yollarını ve yöntemlerini teknik olarak ele alan sözlükbilimi, hem kuramsal hem de uygulamalı bir bilim dalıdır. Sözlüklerin yapısını, kullanım alanlarını inceleyen bu bilim dalı sözlük kullanıcılarına sözlük hakkında bilgi vermek amacıyla en üst düzeyde inceleme, anlama ve tarama imkânı sunmaktadır. Prof. Dr. Howard Jackson’un Lexicography: An Introduction (Sözlükbilime Giriş) adlı kitabında yer alan sözlük ve sözlükbilim ile ilgili hazırlamış olduğu teknikten yararlanılarak teorik sözlükbilim çerçevesinde, Yaşar Çağbayır’ın Ötüken Yayınevi tarafından 2007 yılında yayınlanmış olan Orhun Yazıtlarından Günümüze Türkiye Türkçesinin Söz Varlığı Ötüken Türkçe Sözlük adlı sözlüğü ile ilgili sözlükbilimsel bir inceleme denemesi yapılarak, sözlüğün sözlükbilim tekniklerine göre hazırlanıp hazırlanmadığı tespit edilmiştir. Makro ve mikro yapısı incelenen sözlük, sözlüğün amacı, hedef kitlesi, özelliği, yapısı, türü, sözlük hazırlanırken yararlanılan kaynaklar, sözlüğün statüsü hakkında bilgi verildikten sonra sözlüğün verilerinin uluslararası düzeyi, madde başı sıralanışı, madde içindeki düzeni, verilerin kökenleri ve sesletim biçimleri, gramer kategorileri, kullanım etiketleri, tanımlar, işaretleyiciler, çapraz gönderim ve sözlüğü oluşturan diğer etmenler başlıklarında örnekler ile değerlendirilmiştir.
Keywords
Abstract
Dictionary science, which technically deals with the ways and methods of dictionary preparation, is both a theoretical and applied science. This branch of science, which examines the structure and usage areas of dictionaries, provides the highest level of examination opportunity to inform dictionary users about the dictionary. In this study, Yaşar Çağbayır's Orhun Yazıtlarından Günümüze Türkiye Türkçesinin Söz Varlığı Ötüken Türkçe Sözlük published by Ötüken Publishing in 2007 which was determined whether a dictionary was prepared according to dictionary science techniques by making a dictionary scientific study about dictionary named. Professor Dr. Howard Jackson's lexicography: An Introduction (Lexicology Introduction) under the theoretical lexicography utilizing the technique has prepared relating to the dictionaries and lexicography in his book data provided by the Ötüken Turkish dictionary was evaluated in terms of glossary scientific. The aim of the dictionary, the target audience, feature, structure, type, dictionary preparing utilized resources, international levels of data dictionary after giving information about the status of the dictionary, substances per the order, order of their contents, origins and pronunciation forms of data, grammatical category, usage labels, definitions, markers were evaluated with dictionary examples in cross-sending headers. Thus, the appropriateness of the dictionary, whose macro and micro structure was examined, was discussed.