Author:
Abstract
Diyalektoloji çalışmaları, son yıllarda yapılan birbirinden kıymetli çalışmalarla kendini geliştirmeye devam etmektedir. Ağızlar, dilin sadece telaffuz noktasında farklılıklar gösteren küçük kollarıdır. Bu küçük kolları belirleyen birçok faktör bulunmaktadır. Özellikle etimolojik köken, coğrafya, yaşayış biçimi gibi faktörleri bu belirleyiciler arasına ekleyebiliriz. Türkiye Türkçesi ağızları, 1940 yılından sonra yerli araştırmacılarla belli bir noktaya gelmiştir. Son yıllarda il ve ilçe düzeyinde yapılan ağız derleme çalışmaları, ağızlar içinde yaşayan farklı terimlerle ilgili çalışmaların yapılmasına da fırsat vermiştir. Özellikle adbilimle ve söz varlığıyla ilgili yapılan çalışmalar hem ağız bilimine hem adbilime önemli katkılar sağlamaktadır. Türk kültüründe çocuk oyunları çok önemli bir yeri tutmaktadır. Eski Türkçe döneminden itibaren yazılı eserlere giren ve Divânu Lügâti’t-Türk’te de sayısal olarak azımsanmayacak derede olan çocuk oyunları, hem çocukların hem de yetişkinlerin hoşça vakit geçirmelerini sağlayan unsurlardandır. Anadolu’nun farklı bölgelerinde birçok yönden benzerlikler olsa da farklı adlandırmalarla karşımıza çıkan birçok çocuk oyunu vardır. Bu yöresel çocuk oyunlarının adları, oynanış şekilleri ve çocuk oyunlarıyla ilgili diğer söz varlıklarının bir araya getirilip görsellerle desteklendiği çalışma sayısı yok denecek kadar azdır. Bu çalışma Gümüşhane ili ve yöresi ağızlarında çocuk oyunları ve oyunlarla ilgili diğer söz varlığına dayalı bir araştırma olup Gümüşhane ili ve yöresi ağızları söz varlığında yer alan çocuk oyunları ve diğer söz varlığı unsurlarını ve bu çocuk oyunların oynanış şekillerini ortaya çıkarmaya yöneliktir. Çocuk oyunlarıyla ilgili söz varlığı kendi içinde, ilgili konulara göre alt dallara ayrılarak ele alınacaktır. Bu çalışmamız, Derleme Sözlüğü başta olmak üzere Gümüşhane ili ve yöresi ağzını ilgilendiren çalışmaların taranmasıyla ve kaynak kişilerden derlemeler yapılmasıyla oluşturulmuştur.
Keywords
Abstract
Dialectology studies continue to develop themselves with valuable studies in recent years. Dialects are small arms of the language that differ only in the point of pronunciation. There are many factors that determine these small arms. In particular, we can add factors such as etymological origin, geography, lifestyle to these determinants. Turkey Turkish dialects reached a certain point with the local researchers after 1940. Dialect compilation studies carried out at the provincial and district level in recent years have also given the opportunity to conduct studies on different terms living in dialects. In particular, studies on onomastics and vocabulary provide important contributions to both dialectology and onomastics. Children's games have a very important place in Turkish culture. Children's games, which have entered the written works since the Old Turkish period and are not underestimated numerically in Divânu Lügâti't-Türk, are among the elements that allow both children and adults to have a good time. Although there are similarities in many ways in different regions of Anatolia, there are many children's games that come up with different names. The number of studies in which the names of these local children's games, the way they are played and other vocabulary related to children's games are brought together and supported by visuals is almost non-existent. This study is a research based on the vocabulary of children's games and games in the dialects of Gümüşhane province and its region, and it aims to reveal the children's games and other vocabulary elements in the vocabulary of Gümüşhane province and its region dialects and the ways these children's games are played. The vocabulary related to children's games will be discussed by dividing them into sub-branches according to the relevant topics. This study was created by scanning the studies related to the dialect of Gümüşhane province and its region, especially the Compilation Dictionary, and making compilations from the source people.