Author:
Abstract
Şiir, metin türleri içerisinde tanımı ve kapsamı hususunda en çok ihtilafa düşülen türdür. Şiirler; şekil ve içerik özelliklerine göre çeşitli tasniflere tâbi olmuşlardır. Bu tasniflerden biri de “şiir türleri” başlığı altında yapılan sınıflandırmadır. Şiir türleri; lirik şiir, epik şiir, didaktik şiir, dramatik şiir, satirik şiir, pastoral şiir gibi başlıklarda incelenir. Bazı görüşler bu şekilde keskin çizgilerle bir tasnifin yapılamayacağı yönündedir. Özellikle dramatik şiir; manzum tiyatro, anlatı şiiri, manzum hikaye gibi birçok terimle iç içe kullanılmıştır. Bu çalışmada “dramatik şiir” terimi üzerinde durulacak ve bu terimin ortaya çıkış süreci, dünya edebiyatındaki bazı yansımaları ve edebiyatımızda İslamiyet öncesi süreçten başlayarak günümüze kadar gelen edebi dönemlerden bazı örnekleri sunularak “dramatik şiir” kavramının çerçevesi biraz daha netleştirilmeye çalışılacaktır. Dramatik şiir olarak tanımlanan şiirin Türk edebiyatının her döneminde kendine yer bulabildiği, tüm şiirlerin aslında bir anlatı temeline dayandığı da yine bu çalışmada örneklerle sunulmuştur. Günümüze kadar gelen edebiyat tarihi çalışmalarında şiirin türlere göre edebiyatımızda yer alma sürecinin yeteri kadar yer bulmadığı tespit edilmiştir. Bu çalışma kendisinden sonra yapılacak başka şiir türü incelemelerine de kaynak teşkil edecektir. Çalışmanın araştırma sürecinde sözlü dönemde yer alan kaynaklarda geçen şiirlere, Türk dilinin ilk sözlüğü olan Divan-ı Lügati’t Türk’te geçen konuyla alakalı dörtlüklere, halk hikayelerinde ve divan şiirindeki dramatik şiir birimlerine, Batı etkisindeki Türk edebiyatı sürecinin ilk dönemi olan Tanzimat şiirinden Servet-i Fünun dergisinde yer alan bazı dramatik şiir örneklerine ve Cumhuriyet Dönemi Türk şiirinde dramatik örneklere kadar kaynak taraması yapılarak çalışma sonuçlandırılmıştır.
Keywords
Abstract
Poetry is the most disputed genre in terms of its definition and scope among text types. Poetry; they have been subject to various classifications according to their form and content characteristics. One of these classifications is the classification made under the title of “poetry genres”. Types of poetry; It is studied in titles such as lyric poetry, epic poetry, didactic poetry, dramatic poetry, satirical poetry, pastoral poetry. Some opinions are that a classification cannot be made with sharp lines in this way. Especially dramatic poetry; It has been used intertwined with many terms such as verse theater, narrative poetry, verse story. In this study, the term “dramatic poetry” will be emphasized and the process of the emergence of this term, some reflections in world literature and some examples from the literary periods starting from the pre-Islamic period in our literature will be tried to clarify the framework of the concept of “dramatic poetry”. It is also presented with examples in this study that poetry, defined as dramatic poetry, can find a place in every period of Turkish literature and that all poems are actually based on a narrative basis. In literary history studies that have come to this day, it has been determined that the process of poetry's inclusion in our literature according to genres has not been covered sufficiently. This study will also serve as a source for other poetry genre studies to be conducted after it. During the research process of the study, poems in the sources in the oral period, quatrains related to the subject in Divan-ı Lügati't Türk, the first dictionary of the Turkish language, dramatic poetry units in folk tales and divan poetry, Servetus from Tanzimat poetry, the first period of the Turkish literature under Western influence, were examined. The study was concluded by scanning the sources for some dramatic poetry examples in the Servet-i Fünun magazine and dramatic examples in Turkish poetry of the Republican Period.