Author :
Abstract
Bu çalışmada, dünyanın en eski sanat dallarından biri olan tiyatro sanatının türlerinden halk tiyatrosunun iki temsilcisi ele alınarak incelenmeye çalışılacaktır. Çalışmada, Geleneksel Halk Tiyatrosu’nun Avrupa temsilcilerinden olan Commedia dell’Arte ve Anadolu coğrafyasının temsilcilerinden olan Köy Seyirlik Oyunları’nı inceleyerek karşılaştırılmaya çalışılacaktır. Çalışmada, öncelikle İtalyan Halk Tiyatrosu’nun temsilcisi Commedia dell’Arte’nin ve Geleneksel Türk Tiyatrosu’nun temsilcisi Köy Seyirlik Oyunları’nın kaynağı, teknik ve tematik unsurları, sahneleme biçimleri, seyirci kitlesi, oyun ve oyunculuk anlayışı incelenerek yorumlanacaktır. Çalışmanın diğer bölümünde ise, kültürel, coğrafi ve iklim koşulları bağlamında birbirinden uzak, çıkış tarihleri farklı olan bu iki oyun türünün birbirleriyle benzeşen ve ayrışan yanlarını tespit ederek yorumlamaya çalışılacaktır. Araştırma konusu tiyatro sanatının evrenselliği, insanın hayatı ve sanatı yorumlama biçiminin birbirleriyle birçok yönden benzeştiğini, tiyatronun birleştirici yönünün gücünü göstermeye çalışmaktır. Her iki halk tiyatrosu geleneğinin insan ilişkilerini çözümleme biçimi, bunu sergileme tavırları ve yaşamın içinden konuları gülmeceye dayalı bir anlayışla vermeleri incelenecektir. Bu tiyatro anlayışlarının öne çıkardıkları öyküler ve bu öyküleri dekor, kostüm ve ışıktan daha çok, oyuncuyla yani salt insanla anlatma eylemleri göz önünde bulundurulduğunda, oyunculuğun öne çıkma durumu önem arz etmektedir. Elbette bu iki tiyatro türünün benzeşen birçok yönü olmasının yanında farklılıkları bulunmaktadır. Bu farklılıklar, çalışmada içinde ayrıntılarıyla birlikte irdelenmeye özen gösterilmiştir. Çalışma kendinden önce yapılmış çalışmaları rehber edinirken yeni çalışmalar ve değerlendirmelere ışık tutmayı amaç edinmiştir.
Keywords
Abstract
In this study, we will examine two representatives of folk theater, one of the oldest art forms in the world. We will compare the Commedia dell'Arte, an example of traditional folk theater in Europe, and Köy Seyirlik Oyunları, a type of folk theater from Anatolia. In the study, we will first analyze and interpret the source, technical and thematic elements, staging styles, audience, play and acting concepts of Commedia dell'Arte, the representative of Italian Folk Theater, and Köy Seyirlik Oyunları, the representative of Geleneksel Türk Tiyatrosu. In the other part of the study, we will attempt to identify and interpret the similarities and differences of these two types of plays, which are distant from each other and have different dates of emergence, in the context of cultural, geographical and climatic conditions. The universality of the theater art, the subject of the research, is aimed at demonstrating the strength of the unifying aspect of theater by showing that the way people interpret life and art resembles each other in many ways. The way these two folk theater traditions analyze human relationships, their attitudes in displaying this, and their way of presenting topics from life based on humor, will be examined. When the narratives are highlighted by these theater understandings and the acts of telling these stories with the actor, that is, purely human, are considered rather than decor, costume, and light, the prominence of acting becomes important. Of course, besides the many similarities of these two types of theater, they also have differences. These differences have been carefully examined in the study in detail. While the study takes previously conducted studies as a guide, it aims to shed light on new studies and evaluations.
