Author :
Abstract
Kurulan Devletlerin ve ortaya çıkan toplumların varlığını koruyan ve geleceğini inşa eden en önemli kurumlar arasında eğitim kurumları en ön planda olmuştur. Eğitim kurumları bünyesinde oluşturulan sınıflarda okutulan dersler ve ders kitapları her zaman önem arz etmiştir. Bu öneminin içerisinde Devletlerin kuruluşundan yıkılışına kadar ilerleyen süreçlerinde etkisi yadsınamaz. Şüphesiz ki Osmanlı Devleti de 19. yüzyıldan 20. yüzyıla girerken varlığını korumak için eğitim sistemine önem vermiş ve bu yönde önemli değişiklikler yapmıştır. Eğitim anlayışındaki değişimleri yansıtan en önemli materyaller ders kitapları olmuştur. Tarih dersleri ve tarih ders kitapları II. Abdülhamid Dönemi’nden II. Meşrutiyet Dönemi’ne geçerken hem içerik hem de biçim açısından değişiklikler geçirmiştir. Bu açıdan II. Abdülhamid Dönemi’nde yayımlanan Muhtasar-ı İslam Tarihi ve Tarih-i Osmani incelemeye değer ders kitaplarıdır. Bu makalenin amacı, Muhtasar-ı İslam Tarihi ve Tarih-i Osmani kitaplarının içeriğini ve kitaplarda geçen bazı kelimeleri incelemektir. Bu araştırma aynı zamanda Osmanlı Devleti Eğitim sisteminde kitap inceleme süreçlerinin nasıl ilerlediğini ve kurumların nasıl çalıştığını araştırmayı amaçlamaktadır. Kitapların konu dağılımı ve biçimsel bazı özellikleri de değerlendirilecek ve yorumlanacaktır. Bilgi ve belgeler anlamında oldukça önem taşıyan Arşiv belgelerinde Osmanlı Devleti eğitim sisteminde kitapların incelenmesi,yasaklanması ve kitapların toplatılması ile ilgili fermanlar mevcut olmakla beraber bu belgelerde kitapların içeriğinde geçen “Ermeni” ifadesinin kesin olarak yasaklanması ve bu ifadeyi içeren kitapların toplatılmasına karar verildiği görülmüştür.
Keywords
Abstract
Educational institutions have been at the forefront among the most important institutions that protect the existence of the established States and the emerging societies and build their future. The courses and textbooks taught in classes established within educational institutions have always been important. Within this importance, its impact on the processes from the establishment of the States to their collapse cannot be denied. Undoubtedly, the Ottoman Empire gave importance to the education system and made important changes in this direction in order to preserve its existence from the 19th century to the 20th century. The most important materials reflecting the changes in the understanding of education have been textbooks. History lessons and history textbooks II. From the Period of Abdulhamid II. As it transitioned to the Constitutional Monarchy Period, it underwent changes in both content and form. In this respect, II. Muhtasar-ı İslam Tarih and Tarih-i Osmani, published during the Abdulhamid Period, are textbooks worth examining. The purpose of this article is to examine the content of the books Muhtasar-ı İslam Tarih and Tarih-i Osmani and some of the words used in the books. This research also aims to investigate how the book review processes progressed and how the institutions worked in the Ottoman State Education system. The subject distribution and some formal features of the books will also be evaluated and interpreted. In the Archive documents, which are very important in terms of information and documents, there are edicts regarding the examination, banning and collection of books in the Ottoman State education system, and it has been seen in these documents that it was decided to strictly ban the expression "Armenian" in the content of the books and to collect the books containing this expression.
